1- دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی
2- دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب
چکیده: (9747 مشاهده)
در مجمعالأمثال میدانی، 1000 ضربالمثل عربی به نام «المولدون» ذکر شده است که در تعریف آنها گفتهاند: «امثالی که هویت عربی ندارند، در ادب عربی بیسابقهاند و از فرهنگهای دیگر به زبان عربی سرایت کردهاند»، میدانی دربارۀ هویت این امثال نظری نداده است؛ ولی از آنجا که به اعتقاد صاحبنظران، فرهنگ ایرانی تأثیر گستردهای در تکوین ادب عربی داشته است، اثبات خاستگاه ایرانی این امثال گامی در نمایاندن چهرۀ فرهنگی ایرانیان قبل از اسلام برمیدارد که در غبار حوادث تاریخی گم شده است. به همین سبب در چند پژوهش جداگانه تلاش شده است هویت ایرانی شماری از این امثال، از طریق بررسی مضامین و واژگان و ردیابی در آثار ایرانی مشخص شود. در این پژوهش از طریق تطبیق مضامین امثال مولد و داستانهای امثال ایرانی، تلاش کردهایم سرنخهایی از هویت ایرانی این امثال را نشان دهیم؛ زیرا در فرهنگ و ادب ایرانی داستانهایی دیده میشود که نتیجه آنها عیناً معادل ضربالمثل مولد است، بهگونهای که تردیدی دربارۀ ریشه مشترک آنها نیست. با آنکه میدانی مدعی است که همۀ داستانهای مربوط به امثال را نقل کرده، هیچیک از داستانهای مورد استناد در این پژوهش را ذکر نکرده است و این نشان میدهد که این داستانها در ادب عربی، در روزگار میدانی شهرت نداشته است.
وجود این داستانها در فرهنگ و ادب فارسی قراینی است که آبشخور برخی از امثال عربی را در فرهنگ ایرانیان نشان میدهد.
دریافت: 1395/7/10 | پذیرش: 1395/7/1 | انتشار: 1395/7/10