1- دانشگاه سیستان و بلوچستان ، mahmood.shahroodi24@gmail.com
2- دانشگاه سیستان و بلوچستان
چکیده: (2454 مشاهده)
آییکَه (â?i:ka) نوعی لالایی است که در منطقۀ سیستان به این نام خوانده میشود. آییکه علاوهبر کارکرد لالایی، در گذشته کارکردهای دیگری هم داشته است. یکی از کارکردهای آن این بوده است که برای حیوانات نیز خوانده میشده است. از سوی دیگر، هرگاه خطر حملۀ دشمنان وجود داشته است، زنان با خواندن آییکه، دیگران را از وجود دشمن آگاه میکردند. با توجه به اینکه آییکه معمولاً برای کودک با آواز خوش خوانده میشود، خوشنوایی و موسیقایی بودن آن، اهمیت فراوانی دارد. نوشتۀ حاضر به این پرسش اصلی پاسخ میدهد که چه ویژگیهایی را میتوان برای گوشنوازی و خوشنوایی آییکَههای سیستانی برشمرد؟ نتیجۀ تحقیق حاکی از کاربرد وزن عروضی، قافیه و ردیف، انواع تکرار، و موسیقی معنوی، باوجود قواعد منحصربهفرد در آوردن قافیه، وجود صنعت تکرار به گونههای مختلف تکرار واج، واژه، عبارت، مصراع و... است. تاکنون آییکههای سیستان، در کتابی مستقل جمعآوری نشده و تنها در کتابهای مختلفی که به فرهنگ عامیانۀ سیستان پرداختهاند، نمونههایی از آییکه آورده شده است. بنابراین، در این مقاله از دو روش تحقیقی بهره برده شده است. برخی از آییکههایی که در آثار مختلف موجود بوده است، به روش کتابخانهای گردآوری شده است، اما بخش زیادی از آییکههای بهکاربردهشده در این پژوهش، به روش میدانی جمعآوری شده است. پس از آن با روش تحلیلی، جنبههای گوناگون موسیقایی و خوشنوایی آییکه توصیف شده است.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
ادبیات عامه سیستان و بلوچستان دریافت: 1399/8/29 | پذیرش: 1400/1/2 | انتشار: 1400/3/10