پژوهشگر ارشد زبان، فرهنگ و ادبیات هورامی ، amini.koorosh@yahoo.com
چکیده: (2586 مشاهده)
دلدادگی از مفاهیمی است که در تمام اعصار و نزد تمام اقوام جایگاهی ویژه و در ادبیات فولکلور آنها نقشی محوری داشته است. در این پژوهش، منظور از گورانی، بومسرودههای هورامی است و تعریف خاصِ ترانه مدنظر نیست. قالب و فرم گورانیها بیشتر تکبیتی است. هر بیت بهتنهایی دارای تمام مفهوم خود است. دلدادگی در کنار احساس ناب طبیعتستایی و تا حدودی حماسههای وطنی، موضوع تاریخ ادبیات هورامی است. روش مطالعۀ حاضر توصیفی ـ تحلیلی و بر اساس پیمایش دادههای بومی و تحلیل تکبیتهای فولکلور هورامی است. هدف این تحقیق، بررسی مضمون غالب در گورانیهای عاشقانۀ هورامی است. در این روش 50 تکبیت برای نمونه از شهر نودشه انتخاب و بر اساس موضوع پژوهش تحلیل شدند. یافتهها نشان میدهد که سهم زنانِ هورامی در سرایش تعداد زیادی از گورانیهای عاشقانه، چنان برجسته است و نمودی عینی دارد که برخی اوقات با اشعار همتراز مردان در این خصوص پهلو میزند. غم هجران و دوری از یار گوشهای جدانشدنی از محتوای ابیات گورانیهای موردبحث است. زنان در این بومیسرودهها، با سر دادن عاشقانههای تلخ و سوزناک در آشفتگی فضایی بومی، فرهنگ خاصِ هورامان را بهتصویر کشیدهاند. در این
تکبیتها عشق و مفهوم آن بیشتر جنبۀ مادی و زمینی دارد. شاعر با توصیف محبوب، اگرچه گاهی به درجهای میرسد که خالق محبوب را میستاید؛ اما این ستایش تنها برای محبوب زمینی است. این مسئله بیانگر نکتههای ریزِ پنهان در روابط اجتماعی و جلوهای از فرهنگ حاکم در بافت جامعه است.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
فرهنگ عامه دریافت: 1399/1/18 | پذیرش: 1399/5/8 | انتشار: 1399/7/10