دوره 8، شماره 32 - ( 1399 )                   جلد 8 شماره 32 صفحات 174-149 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23454466.1399.8.32.6.3

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mahvan F. Folklorism in Litographs of Noush Afarin GoharTaj. CFL 2020; 8 (32) :149-174
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-39498-fa.html
ماه وان فاطمه. عامه‌نگاری در چاپ سنگی مصور نوش‌آفرین گوهر تاج (با بررسی قدیم‌ترین نسخۀ چاپ سنگی مصور نوش‌آفرین گوهر تاج، مورخ ۱۲۶۳ق). فرهنگ و ادبیات عامه. 1399; 8 (32) :149-174

URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-39498-fa.html

عامه‌نگاری در چاپ سنگی مصور نوش‌آفرین گوهر تاج (با بررسی قدیم‌ترین نسخۀ چاپ سنگی مصور نوش‌آفرین گوهر تاج، مورخ ۱۲۶۳ق)
فاطمه ماه وان
استادیار، زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد ، pari.mahvan@gmail.com
چکیده:   (3699 مشاهده)
قصه­های عامه در دورۀ قاجار در میان مردم محبوبیت و شیوع بیشتری یافت. ظهور چاپ سنگی در این دوره به نشر و گسترش این داستان­ها کمک بسیاری کرد. به­ویژه چاپ­های سنگی مصور که داستان­ها را با زبان تصویر و با جذابیت بیشتری برای مردم بیان می­کردند. داستان «نوش­آفرین گوهرتاج»، داستان عامۀ منثوری از دورۀ قاجار در شرح عشق شاهزاده ابراهیم، فرزند پادشاه چین، برای رسیدن به معشوقش نوش­آفرین گوهرتاج، دختر پادشاه دمشق است. نویسنده و زمان تألیف این داستان عامه معلوم نیست. چاپ­های سنگی متعدد نوش­آفرین گوهرتاج، حاکی از مقبولیت و محبوبیت آن نزد عموم مردم است. با توجه به اهمیت این داستان نزد مردم، پژوهش حاضر یکی از مهم­ترین چاپ­های سنگی این داستان، یعنی نخستین چاپ سنگی مصور نوش­آفرین گوهرتاج، مورخ ۱۲۶۳ق محفوظ در آکادمی ملی لینچی در رم را بررسی می­کند. نسخۀ مذکور به ۵۷ نگاره به قلم برجسته­ترین تصویرگر کتب چاپ سنگی، یعنی میرزا علیقلی خویی، مزین است. در این جستار، داستان عامۀ «نوش­آفرین گوهرتاج» معرفی و اهمیت چاپ­های سنگی در ترویج این داستان بررسی می­شود. بخش اصلی مقاله­ به تحلیل نگاره­های این نسخه از منظر چهره­پردازی و پیکره­نگاری، تصویرگری موجودات موهوم و افسانه­ای و ترسیم صحنه­های رزم و بزم اختصاص دارد. حاصل پژوهش نشان می­دهد که تصویرگر نسخه در تلاش بوده است تا نگاره­ها را به شیوه­ای مردم­پسند و متناسب با نیازهای عصر خود به­تصویر درآورد.
 
واژه‌های کلیدی: نوش‌آفرین گوهرتاج، چاپ سنگی، میرزا علی قلی خویی، نگارگری
متن کامل [PDF 1787 kb]   (1922 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: ادبیات عامه
دریافت: 1398/10/10 | پذیرش: 1398/12/24 | انتشار: 1399/2/10
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.