دوره 8، شماره 31 - ( 1399 )                   جلد 8 شماره 31 صفحات 231-209 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23454466.1399.8.31.8.3

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rahimi M, Rahimi A. Generic Structuralism, Hypertext, and Literary Proverbs. CFL 2020; 8 (31) :209-231
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-38637-fa.html
رحیمی مهدی، رحیمی ابوالقاسم. ساخت‌گرایی تکوینی، فرامتن و گزین‌گویه‌های ادبی. فرهنگ و ادبیات عامه. 1399; 8 (31) :209-231

URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-38637-fa.html

ساخت‌گرایی تکوینی، فرامتن و گزین‌گویه‌های ادبی
مهدی رحیمی 1، ابوالقاسم رحیمی2
1- استادیار ادبیات تطبیقی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار ، ایران m.rahimi@hsu.ac.ir ، rahimi.clit@gmail.com
2- گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری
چکیده:   (4067 مشاهده)
نظریه ساخت‌گرایی تکوینی لوسین گلدمن (1913 ـ 1970) به­مثابه استمرار نگرشی پراگماتیستی ـ عمل‌گرا در حوزه رویکردهای جامعه­شناختی، متون ادبی را همچون یک نهاد اجتماعی تحلیل و بررسی می­کند. بر مبنای این نظریه، آنچه در وهله نخست حاصل کار یک نویسنده به­شمار می آید، در تحلیل نهایی، برآیند خواست­ها و آرمان­های یک طبقه اجتماعی است. در دیدگاه گلدمن، متن ادبی در کارکردی دوگانه، از یک­سو از فرامتن­های گوناگون اقتصادی، اجتماعی و ایدئولوژیک تأثیر می­پذیرد و از دیگر سو، با توجه به تناقضات موجود در واقعیت عینی، بر فرامتن اثر می­گذارد. گزین­گویه­های ادبی (امثال­و­حکم)، به­ویژه با توجه به دربردارنگی تجربه­های تاریخی ـ طبقاتی و دیرپایی، بستر مناسبی برای بررسی‌ها و تحقیقات ادبی با رویکرد ساخت‌گرایی تکوینی به­شمار می­آیند. جستار پیش­رو مبتنی بر این چارچوب نظری و با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی گزین‌گویه­های ادبی پرداخته، روایی این نظریه را در گستره شماری از گزاره­های ادبی نشان داده است. پژوهش حاضر به­مثابه نخستین پژوهشی که نظریه مذکور را از حوزه یک یا چند اثر منسجم به گستره تاریخی ـ کاربردی گزین­گویه­های ادبی برده است، نشان می­دهد که چگونه گزین‌گویه­ها با توجه به ماهیت مؤجز و تأثیرگذارخویش، از سوی هر یک از دو طبقه فرادست و فرودست اجتماعی به­کار گرفته می­شوند و همچون ابزاری در راستای دستیابی به منافع عمل می­کنند. تبیین پیوند فرامتن با فرم، نمودبخشی به دوگونگی فرامتن­ها، بررسی تناقضات مفهومی حتی در یک دوره تاریخی ازجمله ویژگی­های قابل تأمل در این جستار است.
واژه‌های کلیدی: ساخت‌گرایی تکوینی، لوسین گلدمن، متن و فرامتن، طبقات اجتماعی، گزین‌گویه‌های ادبی.
متن کامل [PDF 334 kb]   (1131 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: نقد و نظریه‌های فرهنگ و ادب عامه
دریافت: 1398/9/11 | پذیرش: 1398/12/6 | انتشار: 1399/12/10
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.