دوره 8، شماره 31 - ( 1399 )                   جلد 8 شماره 31 صفحات 119-97 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23454466.1399.8.31.4.9

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
jabbareh naserou A. The Analysis of Mythical Motifs in the Tale Tree of Life. CFL 2020; 8 (31) :97-119
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-35108-fa.html
جباره ناصرو عظیم. تبیین و تحلیل بن‌مایه‌های اساطیری در قصه «درخت زندگی». فرهنگ و ادبیات عامه. 1399; 8 (31) :97-119

URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-35108-fa.html

تبیین و تحلیل بن‌مایه‌های اساطیری در قصه «درخت زندگی»
عظیم جباره ناصرو
استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه جهرم، جهرم، ایران. ، azim_jabbareh@yahoo.com
چکیده:   (3522 مشاهده)
 
بررسی دقیق و سنجیدۀ قصه­ها می­تواند درک درستی از باورها، اندیشه­ها، شیوه زندگی، توتم‌ها، اسطوره­ها و کهن­الگوهای یک قوم در اختیار پژوهشگر بگذارد. یکی از این قصه­ها ـ که تاکنون در هیچ منبع مکتوبی ثبت نشده ـ قصه «درخت زندگی» است که در منطقه کوهمره­سرخی فارس رایج است. این قصه به­گونه­ای با بن­مایه­های اساطیری درآمیخته است که تعیین مرز دقیق میان قصه و اسطوره در آن بسیار دشوار است. هدف نگارنده، بررسی این بن­مایه­ها در قصه «درخت زندگی» است. برای انجام این کار، نخست به­شیوه میدانی، قصه از راویان متعدد ثبت و ضبط شده و سپس به شیوه توصیفی ـ تحلیلی به بررسی بن­مایه­های اساطیری پرداخته شده است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که چند بن­مایه اصلی، محورهای اساسی قصه را تشکیل می­دهند: 1. قهرمان قصه، عوامل زایش ـ گاو، دختر، ابرهای باران­زا را از چنگ نیروهای شر ـ دیوان نجات می­دهد و طراوت و سرسبزی را به جهان بازمی­گرداند. 2. قهرمان و همراهانش از شش­خان برای بازگشت به خانه می­گذرند. 3. قهرمان قصه به­سوی درخت زندگی ـ درخت انار که در مرکز و محور عالم قرار دارد حرکت می­کند و پس از زندانی کردن نگهبان درخت، از میوه درخت می­چیند. 4. درخت انار و درخت انجیر به­منزلۀ نمادهای باروری در قصه مطرح می­شوند. اسطوره باروری و تلاش قهرمان برای رسیدن به میوه بارورکننده، یکی از محورهای اصلی داستان است. 5. ایزد سروش با عنوان «سروشی غیبی» در نقش هدایتگر و راهنمای قهرمان قصه ظاهر می­شود.
 
واژه‌های کلیدی: انار، باروری، درخت زندگی، دیو، سروش، شش‌خان، گاو
متن کامل [PDF 279 kb]   (1169 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: اسطوره شناسی
دریافت: 1398/5/2 | پذیرش: 1398/12/6 | انتشار: 1399/12/10
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.