استادیار دانشگاه فرهنگیان ، asgharshahbazi88@gmail.com
چکیده: (6139 مشاهده)
سوگچکامه یا «شوخین» (šowxin) در زبان بختیاری، گونهای از اشعار عامه و حماسی است که در ضمن آن، رشادتها، دلاوریها، مبارزات و کشته شدن یکی از بزرگان یا دلیرمردان قوم بختیاری به تصویر کشیده میشود. این اشعار همچون سایر اشعار عامه، بهوسیله افرادی ناشناس از عامۀ مردم سروده شدهاند و در ترتیب و تعداد ابیات آنها اختلاف وجود دارد و عمدتاً ترجمان عشق و ارادت عامۀ مردم به قهرمانان قومی خود هستند. البته، در ضمن این اشعار به پارهای از آداب و رسوم، باورها و مسائل تاریخی، سیاسی و اجتماعی قوم بختیاری نیز اشاره شده است. از آنجا که در بیشتر آثاری که درباره زبان و ادب عامه مردم ایران نوشته شده، آنگونه که شایسته است به این نوع از اشعار توجه نشده است، در این مقاله با مروری بر تحقیقات موجود، اینگونه از اشعار عامه بختیاری معرفی و توصیف شدهاند و بهطور خلاصه مشخص شده است که حدود 24 سوگچکامه یا «شوخین» (389 بیت) در زبان بختیاری وجود دارد که از این تعداد، چهار نمونه از آنها، جزو سوگچکامههای برجسته و مهماند. همچنین، در این مقاله به مهمترین ویژگیهای ساختاری و محتوایی سوگچکامههای بختیاری، از قبیل قالبی بودن، داشتن عناصر و زمینههای شعر حماسی، توصیفات قوی و... اشاره شده و نشان داده شده است که این اشعار جزو اشعار تأثیرگذار عامهاند و از این رو، شایسته است که در بررسی اشعار عامه اقوام گوناگون، به آن توجه شود.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
ادبیات عامه لری و بختیاری دریافت: 1398/2/20 | پذیرش: 1398/4/9 | انتشار: 1398/8/10