1- دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز
2- دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز ، s.rostami@rose.shirazu.ac.ir
چکیده: (7140 مشاهده)
اشعار عامه بخش مهمی از ادبیات شفاهی و برگرفته از احساسات، رنجها، شادیها، آرزوها، نیایشها و عشقهای مردم عامه است که طی قرنها از گذشتگان به آیندگان و از نسلی به نسل دیگر رسیده و نمایانکنندۀ فرهنگ، تفکر، باور و رسوم گویای آنان بوده و بهصورت دستنخورده باقی مانده است. استان بوشهر بهدلیل دارا بودن آب و هوا و اقلیم متنوع و احاطه شدن با دریا، کوه و دشت ازجمله مناطقی است که فرهنگ عامۀ غنی و پرباری دارد. زندگی مردم این استان از زمان تولد تا مرگ همواره با اشعار زیادی همراه بوده است که این اشعار عامه متناسب با لهجه و گویش مردم، برای مقاصد و اهداف گوناگون کاربرد داشته است.
در این پژوهش که از نوع بنیادی و به شیوۀ تحلیلی ـ توصیفی است در پی شناسایی، جمعآوری، طبقهبندی و بررسی و تحلیل گونههای مختلف اشعار عامۀ استان بوشهر هستیم. برای انجام این پزوهش از ترکیب دو روش ابزار گردآوری اطلاعات میدانی و کتابخانهای استفاده کردیم و برآنیم تا به پرسشهایی از این قبیل پاسخ دهیم که چه گونههایی از اشعار عامه در استان بوشهر وجود داشته است؟ هر یک از اشعار در چه زمان یا مراسمی و به چه شیوهای خوانده میشدهاند؟ راویان و مخاطبان آنها چه کسانی بودهاند؟
با بررسی و پژوهش در این زمینه، مشخص شد که اشعار عامۀ استان بوشهر، شامل 7 گونۀ لالاییها و ترانههای نوازش، اشعار بازی و سرگرمی، اشعار شادی و سرور، اشعارِ کار، اشعار آیینی، اشعار تغزلی و اشعار سوگواری و غم است. این اشعار همواره با موسیقی و آهنگ همراه بوده که این موسیقی یا توسط دستگاه و سازی خاص نواخته میشده است یا خوانندگان با کشش صدا و ایجاد اصوات متفاوت و یا با استفاده از ابزار کار و بازی و ... به اشعار ریتم و نوای خاص میدادهاند و راویان این اشعار نیز عموماً زنان بودهاند.
واژههای کلیدی: استان بوشهر
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
شعر عامه دریافت: 1397/10/28 | پذیرش: 1398/4/9 | انتشار: 1398/6/24