1- دانشیار دانشگاه پیامنور
2- دانشجوی کارشناسیارشد ادبیات کودک و نوجوان
چکیده: (10086 مشاهده)
پیکرگردانی تغییر ماهیت ظاهری یا تواناییهای درونی قهرمانان اساطیر و موجودات افسانهای است که گاه با دگرگونیهای ظاهری همچون تبدیل جماد به حیوان، انسان به حیوان یا بالعکس، انسان به فرشته و ... نمود پیدا میکند و گاه بدون تغییر ظاهر، قهرمان به قدرت ماوراءالطبیعی دست مییابد و از حوزۀ تواناییهای ذاتی خویش پا فراتر مینهد. این دگرگونیها یا همان پیکرگردانیها مهمترین عامل شگفتزایی در اساطیر، افسانهها و قصههای عامه هستند و نقش بسزایی در تأثیرگذاری، ایجاد هیجان و جذب مخاطب دارند. هدف پژوهش حاضر بررسی افسانههای بومی مکتوب استان سیستان و بلوچستان از منظر کارکردهای پیکرگردانی و مسخ است و با توجه به تنوع پیکرگردانیهای مشهود و گستردگی موضوع، این مقاله فقط به بررسی انواع استحالههای انسانی اختصاص یافته است که در آن انسان به حیوان، جماد، گیاه، موجود ماورائی، طبیعت و انسان دگردیسی مییابد یا بدون تغییر ماهیت انسانی، تواناییهای خارقالعاده بهدست میآورد. با بررسیهای انجامشده درمجموع، از 157 افسانۀ مکتوب این استان در 23 افسانه، استحالههای انسانی وجود دارد. بیشترین پیکرگردانیهای انسانی از نوع استحالۀ انسان به حیوان و سفرهای شگفتانگیز است و استحالۀ انسان به انسان و استحالۀ انسان به موجود ماورائی در هیچیک از افسانهها دیده نشده است. نگارندگان تلاش دارند با تحلیل افسانههای مکتوب استان سیستان و بلوچستان دلایل شاخصترین انواع استحالههای انسانی و همچنین کارکرد و نقش این پیکرگردانیها را در افسانههای بومی این منطقه بیان کنند.
دریافت: 1395/12/10 | پذیرش: 1395/12/10 | انتشار: 1396/1/1