سازمان اسناد و کتابخانه ملی
چکیده: (10222 مشاهده)
زبان فارسی مانند دیگر زبانها، در همۀ حوزههای جغرافیایی، دورههای تاریخی و بافتهای اجتماعی یکسان بهکار نمیرود. خردهفرهنگها را میتوان از عوامل مهم بروز تنوع اجتماعی دانست که در گسترۀ رواج زبان فارسی شکل گرفته و به صورت پایدار و ناپایدار در بهوجود آوردن «گونههای زبانی» مؤثر واقع شدهاند. جبهههای دفاع مقدس در ایران، بهمنزلۀ جامعهای کوچک، خردهفرهنگهایی با ابعاد رفتاری، نوشتاری و گفتاری خاص داشتند که بخشی از آن در مجموعۀ فرهنگنامۀ جبهۀ انقلاب اسلامی ایران در جنگ تحمیلی گردآوری شده است. در این مقاله که به روش توصیفی-تحلیلی است، سعی شده است با تأکید بر لزوم شناخت گونههای مختلف زبان فارسی در دورۀ معاصر و ضرورت توجه به مقولات فرهنگی عرصۀ جنگ تحمیلی/دفاع مقدس، به گوشهای از فرهنگ گفتاری جبهه از جنبۀ زبانشناختی توجه شود.مهمترین و فراگیرترین نمود فرهنگ گفتاری جبهه را میتوان در سطح واژگانی کلام دانست. بخشی از اصطلاحات، تعابیر و اعلام این فرهنگ در جلد اول فرهنگنامۀ جبهه گردآوری شده که در این نوشتار پس از بیان مختصری دربارۀ گونههای زبان فارسی و گونۀ رایج در فرهنگ جبهه، به برخی شواهد آن اشاره شده است. طنز و مطایبه، بنمایۀ غالب وضع اصطلاحات در گونۀ زبانی جبهه است. این گونه پس از پایان جنگ و رنگباختن تدریجی فرهنگ جبهه، تا حد زیادی کاربرد و رواج خود را از دست داده است
دریافت: 1394/6/18 | پذیرش: 1394/6/18 | انتشار: 1394/8/1