در استعاره­های مبتنی بر نام حیوانات، ویژگی­های مختلف انسان با کارکرد تحقیر یا تحبیب در ساخت­های واژی- نحوی مختلف توصیف می­شود. هدف این جستار، بررسی کاربرد نام حیوانات در خطاب قرار دادن انسان، هم برای تحقیر و هم تحبیب، در زبان گیلکی (گونۀ اشکورات) و در چارچوب رویکرد شناختی است. برای گردآوری داده­ها، پرسش­نامۀ
محقق­ساخته به‌کار رفته است. صد نفر از گویش­وران گیلکی اشکورات، فارغ از جنسیت و سن به روش خوشه­ای چند­مرحله­ای، برای حجم نمونه انتخاب شدند. به سبب آنکه نمونه­های تحقیق سواد کافی برای تکمیل پرسش­نامه نداشتند، روش مصاحبۀ ساخت­یافته به‌کار رفت. در این مصاحبه، پرسش­هایی پیرامون کاربرد یا عدم کاربرد نام 58 حیوان به زبان گیلکی در خطاب قرار دادن انسان (زن یا مرد)، به گونۀ تحقیر یا تحبیب و وصف موقعیت با مثال مطرح شد. مقایسۀ نتایج این تحقیق با پژوهش­هایی مشابه در زبان­های دیگر، نشان­دهندۀ شباهت­ها و تفاوت­هایی است. شباهت­ها ناشی از انگیزه‌ای جهانی است که در قالب نظریۀ تجسد تبیین می­شود. همچنین، آگاهی از بافت فیزیکی و فرهنگی را می‌توان از دلایل عمدۀ کاربرد اختصاصی عبارت­های استعاری در این زبان دانست.

واژه‌های کلیدی: خطاب، استعاره، تحبیب و تحقیر، گیلکی، حیوان، تشبیه

متن کامل [PDF 638 kb]   (3279 دریافت)