دوره 7، شماره 26 - ( 1398 )                   جلد 7 شماره 26 صفحات 51-19 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23454466.1398.7.26.3.1

XML English Abstract Print

بازوبندهایی از جنس حرز و آرزو (پیوست های صوری و فرهنگی بازوبندهای دورۀ قاجار)
سکینه خاتون محمودی1 ، سید ابوتراب احمدپناه 2، محمد خزایی3
1- دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس
2- گروه ارتباط تصویری، دانشگاه تربیت مدرس. ، ahmadp_a@modares.ac.ir
3- گروه ارتباط تصویری- دانشکده هنر و معماری- دانشگاه تربیت مدرس.
چکیده:   (8218 مشاهده)
امروزه در مطالعات تاریخی و فرهنگی، اشیا و تصاویر نیز همچون متن­های نوشتاری، به­عنوان منابع اطلاعاتی­ شناخته می­شوند. منابعی که نه­تنها در تکمیل اطلاعات به­دست آمده از منابع نوشتاری اهمیت دارند؛ بلکه قادر به ارائۀ اطلاعاتی هستند که نویسندگان متن­های تاریخی قادر به بیان آن­ها نبوده­اند. با بررسی این آثار و خوانش مضامین فرهنگی رایج بر آن­ها می­توان به فهم و درکی عمیق­تر از اندیشه­های رایج و شیوۀ زیست و زندگی مردم نائل شد. اشیای طلسمی و تعویذی در زمرۀ اسناد اصیلی قرار دارند که شیوۀ طراحی و پیوست­های فرهنگی و مذهبی رایج در آن­ها، پیوستگی بسیاری با فرهنگ عامۀ مردم دارد. در این تحقیق که با هدف شناخت تأثیر ایدئولوژی و مذهب بر فرهنگ مادی دورۀ قاجار و به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی انجام پذیرفته، تلاش شده است تا با مطالعۀ موردی انواع «بازوبندها»، به چگونگی کاربرد مضامین مختلف بر روی این آثار پرداخته و بدین پرسش­ اساسی پاسخ داده ­شود که باورداشت­های اسلامی ـ شیعی چگونه در ساختار ظاهری و نقوش رایج در بازوبندهای قاجاری نمود یافته­اند؟ در این پژوهش در دو بخش اصلیِ جایگاه بازوبند در فرهنگ ایرانی ـ اسلامی و
پیوست­های صوری و فرهنگی بازوبندها (روایت­ها، کُدها و رمزنگاره­ها) بدین مسئله پرداخته ­شد. نتیجۀ این بررسی ضمن اینکه نشان از تأثیر مستقیم مذهب تشیع و اعتقادات اسلامی بر بازوبندهای دورۀ قاجار دارد، بیانگر تأثیر مستقیم باورهای عامیانه در شیوۀ کاربرد و طراحی این آثار است.
واژه‌های کلیدی: فرهنگ مادی، مذهب تشیع، بازوبند، دورۀ قاجار.
متن کامل [PDF 2361 kb]   (1844 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: هنرهای عامه
دریافت: 1397/8/25 | پذیرش: 1398/1/28 | انتشار: 1398/3/25
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.