دوره 6، شماره 24 - ( 1397 )
جلد 6 شماره 24 صفحات 68-47 |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- دانشگاه ولیعصر رفسنجان ، elham.mirzaeeali94@gmail.com
2- دانشگاه ولیعصر
2- دانشگاه ولیعصر
چکیده: (7731 مشاهده)
در این نوشتار سعی بر آن است، با بررسی آداب، رسوم و آیین‌های سوگواری ذکرشده در دو کتاب قصه‌های مشدی گلینخانم و جامع‌الحکایات ـ که دربرگیرندۀ قصه‌هایی با درون‌مایۀ مرگ هستند ـ پی ببریم که گذشتگان ما در قصه‌های عامیانه، هنگام مرگ عزیزان چه آیین‌هایی انجام میدادند و چگونه از رنج خود در فراق آن‌ها میکاستند. کتاب قصه‌های مشدی گلینخانم شامل 110 قصۀ ایرانی و کتاب جامع‌الحکایات شامل 46 حکایت، هر دو از گنجینه‌های مکتوب داستان‌های عامه هستند. حاصل این پژوهش ـ که مبتنی بر منابع کتابخانه‌ای و بهصورت توصیفی - تحلیلی انجام شده است ـ نشان می‌دهد که گذشتگان ما بر اساس آنچه در آثار اشارهشده گفته شد، در برابر این رخداد اجتناب‌ناپذیر، واکنش‌هایی داشته‌اند که در پیوند با مفاهیم آیینی و فرهنگی جامعه و بهگونه‌ای نکوداشت سنت‌ها، درخور تجزیه و تحلیل هستند. رفتارهایی نظیر دستمال سیاه در دست گرفتن، بستن بازوبند سیاه به بازو، سیاهپوش کردن کاخ و دستگاه سلطنتی، کلاه بر زمین زدن، گریبان خود را پاره کردن، بهسر و روی خود زدن، اطعام دادن به مردم هنگام مرگ عزیزان، مراسم سوم و چهلم و سالگرد گرفتن، دفن کردن همسر میت هنگام مرگ با او )انداختن همسر متوفا بعد از مرگ او در چاه(، دفن کردن شخص متوفا در خانه، تاج بر زمین زدن و امثال آن که پس از مرگ نزدیکان، از طرف بستگان مشاهده می‌شود، بهنوعی بیان ادامۀ حیات پس از مرگ، طلب آمرزش و رحمت برای متوفا، فراخوانی نیروهای فراسویی برای یاری و همراهی متوفا و ایجاد امید و انگیزه برای بازماندگان است.
واژه‌های کلیدی: آداب و رسوم
فرهنگ عامه
قصه‌های عامیانه
مرگ
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
ادبیات عامه
دریافت: 1397/2/5 | پذیرش: 1397/9/11 | انتشار: 1397/11/26
دریافت: 1397/2/5 | پذیرش: 1397/9/11 | انتشار: 1397/11/26
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |