Behzadi N, Mokhtabad Amraie M, Sharifzadeh M. A Comparative Study of Repetitive Symbolic Elements of the Myth of Hero in Siavash's Mourning and Imam Hussein’s Tazieh: Genette's Hypertextual Approach. CFL 2021; 9 (37) :39-71
URL:
http://cfl.modares.ac.ir/article-11-47573-fa.html
بهزادی نینا، مختاباد امرئی مصطفی، شریف زاده محمدرضا. تطبیق عناصر تکرارشوندۀ نمادینِ اسطورۀ قهرمان در سوگ سیاوش و تعزیۀ امام حسین(ع) با رویکرد بیشمتنیِ ژنتی. فرهنگ و ادبیات عامه. 1400; 9 (37) :39-71
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-47573-fa.html
1- عضو هیات علمی گروه هنر و معماری دانشگاه آزاداسلامی واحد یادگارامام خمینی ره(شهرری) ،تهران ،ایران
2- استاد گروه هنر و معماری، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس (نویسنده مسئول)، تهران،ایران. ، mokhtabm@modares.ac.ir
3- دانشیارگروه پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری ، واحد تهران مرکزی ،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،ایران.
چکیده: (3273 مشاهده)
باورهای دینی با اسطوره شکل میگیرند و قهرمانان و امامان معصوم همواره از اسطورهها و بنمایههای تکرارشوندۀ مقدس و هویتبخشِ فرهنگ ایرانی بهشمار میآیند که در ناخودآگاه، باور و سنن عامۀ مردم جای دارند. آنها با آرمان مشترک، سرنوشت و رسالت مشابه بر
شکلگیری متون مختلف ادبی و هنری ازجمله شاهنامۀ فردوسی و نمایش تعزیه اثرگذار
بودهاند. رمزگشایی معنایی از نمادهای اسطورهای و تکرارشونده و میزان تأثیرپذیری قهرمانان از یکدیگر، در دو متن قبل و بعد از اسلام، درخوانشی بینانشانهای، با رویکرد بیشمتنیت ژنتی، یکی در داستان «سیاوشِ» شاهنامه (پیشمتن) و دیگری تعزیۀ امام حسین(ع)، بهمنزلۀ بیشمتن و نیز چگونگی برگرفتگی یا گشتار روایت متنی به روایت نمایشی، هدف تحقیق است. بعد از بیان مبانی نظری، تطبیق نمادهای اسطورهای مربوط به قهرمانان دو متن و درنتیجه، اشتراکات و افتراقات در جدولهایی ارائه شده است. این پژوهش درپی پاسخ به این پرسش است که وجود چه عناصر و نمادهای مشترک یا منحصربهفردی در تفکر و اعمال قهرمان ایرانی، گاه در شخصیتی زمینی ـ اسطورهای و گاه مذهبی ـ تاریخی و آسـمانی تجلی مییابد که سبب احیا، تکرار و بازتولید هرسالۀ بزرگداشت سوگشان، با نمادهای آئینی مشابه میشود؟ روش پژوهش توصیفی ـ تطبیقی و تحلیل محتوای متن از نوع کیفی و استفاده از اسناد کتابخانهای است. درنتیجه، در همانگونهگیها میتوان به نمادهای هالۀ نور، اسب همهچیزفهم، عدد سه مقدس، سپیدی جامه، حضور فرازمینیها و... و در تراگونهگیها به نماد ایزد نباتی، گذر از آتش، عنصر پَرسیاوشان، ذوالفقار و زره سحرانگیز و... اشاره کرد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
فرهنگ عامه دریافت: 1399/8/21 | پذیرش: 1399/10/21 | انتشار: 1399/12/10