جستجو در:
دوره 5، شماره 17 - ( 1396 )
جلد 5 شماره 17 صفحات 194-163 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Study of Techniques of Nonsense Literature in Iranian Folklore Literature. CFL 2017; 5 (17) :163-194
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-9456-fa.html
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-9456-fa.html
ترابی ستاره. بررسی شگردهای هیچانه های کودکانه در ادبیات عامه ی ایران. فرهنگ و ادبیات عامه. 1396; 5 (17) :163-194
آموزگار پایه ی اول مجتمع آموزشی مهرتابان شیراز
چکیده: (8427 مشاهده)
هیچانه‌ها گونه‌ای از ادبیات کودک به‌شمار می‌روند که در گذر زمان نه ارزش خود را از دست داده‌اند و نه به فراموشی سپرده شده‌اند و همواره لذت‌بخش و شادی‌آفرین بوده‌اند. به‌راستی اسباب ماندگاری آنها در چیست که اینگونه جاودانه شده‌اند و هرگز کهنگی‌ای در آنها حس نمی‌شود و با همه‌ی نسل‌ها و سنین مختلف ارتباط برقرار می‌کنند؟ پژوهش پیش‌رو به معرفی هیچانه‌های فارسی و بررسی ویژگی‌ها و شگردهای این گونه‌ی ادبی که موجب پایداری، جذابیت و فراگیری آنها در میان کودکان شدهاست، می‌پردازد.
این پژوهش، کیفی است و در آن از تلفیق روش تحلیل محتوای قیاسی و استقرایی میرینگ (2000) استفاده شدهاست. برای این کار در شاخه‌ی شعر، نمونه‌های عامیانه از میان ترانه‌های بچه‌ها در کتاب فرهنگ عامیانهی مردم ایران (1346) انتخاب شدهاست و در شاخه‌ی داستان نیز آن دسته از افسانه‌های عامیانهی طبقه‌بندی شده از سوی خسرونژاد (1389) که در بررسی پژوهشگر با ویژگی-های هیچانی همخوانی داشته‌اند، به‌کار گرفته شدهاست.
بررسی‌ها نشان داد که هیچانه‌های فارسی بیشتر در بند فرم و ساختار زبانی هستند. همچنین هیچانه‌ها چه داستان و چه شعر، بنیادی‌ترین و ابتدایی‌ترین ویژگی‌های شعر کودک را -که در سازه‌های زبان و موسیقی نهفته است- به همراه دارند. چراکه بهترین شیوه‌ی ارتباط زبانی با مخاطب خردسال، بهره‌گیری از موسیقی است. ویژگی برجسته‌ی داستان‌های هیچانی نیز همین نزدیکی و آمیختگی آنها با زبان شعری است. می‌توان گفت هیچانه‌ها الفبای شعر کودک هستند
در نگاهی کلی به شعرها و داستان‌های مورد بررسی می‌توان آنها را از نظر کیفیت هیچانگی، درجه‌بندی و به دسته‌های زبان‌ْهیچانی، معناهیچانی و هیچانه‌ی محض تقسیم نمود
این پژوهش، کیفی است و در آن از تلفیق روش تحلیل محتوای قیاسی و استقرایی میرینگ (2000) استفاده شدهاست. برای این کار در شاخه‌ی شعر، نمونه‌های عامیانه از میان ترانه‌های بچه‌ها در کتاب فرهنگ عامیانهی مردم ایران (1346) انتخاب شدهاست و در شاخه‌ی داستان نیز آن دسته از افسانه‌های عامیانهی طبقه‌بندی شده از سوی خسرونژاد (1389) که در بررسی پژوهشگر با ویژگی-های هیچانی همخوانی داشته‌اند، به‌کار گرفته شدهاست.
بررسی‌ها نشان داد که هیچانه‌های فارسی بیشتر در بند فرم و ساختار زبانی هستند. همچنین هیچانه‌ها چه داستان و چه شعر، بنیادی‌ترین و ابتدایی‌ترین ویژگی‌های شعر کودک را -که در سازه‌های زبان و موسیقی نهفته است- به همراه دارند. چراکه بهترین شیوه‌ی ارتباط زبانی با مخاطب خردسال، بهره‌گیری از موسیقی است. ویژگی برجسته‌ی داستان‌های هیچانی نیز همین نزدیکی و آمیختگی آنها با زبان شعری است. می‌توان گفت هیچانه‌ها الفبای شعر کودک هستند
در نگاهی کلی به شعرها و داستان‌های مورد بررسی می‌توان آنها را از نظر کیفیت هیچانگی، درجه‌بندی و به دسته‌های زبان‌ْهیچانی، معناهیچانی و هیچانه‌ی محض تقسیم نمود
واژه‌های کلیدی: ادب شفاهی، تمرکززدایی، زبان، لذت، هیچانه
نوع مقاله: مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
ادبیات عامه
دریافت: 1394/9/2 | پذیرش: 1396/7/4 | انتشار: 1396/9/1
دریافت: 1394/9/2 | پذیرش: 1396/7/4 | انتشار: 1396/9/1
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |