1- دانشگاه سیستان و بلوچستان ، s.abbasi31@lihu.usb.ac.ir
2- دانشگاه سیستان و بلوچستان
چکیده: (593 مشاهده)
یکی از نشانههای مهمی که در مرحلۀ گذار فرد برای رسیدن به فردیت، در روایات بنیادین جهان دیده میشود، عبور از راهرو پیچدرپیچ افقی یا عمودی (چاه/غار) است؛ تاریکجایی که بهسبب دیده نشدن و ناشناختگی پر از ترس و وحشت است؛ هیولاها، مارها و موجودات جهان زیرین در این مکان مسکن دارند و تنها با جنگیدن میتوان از آنها رست. گاه در عمق و بن این مکان ترسناک، موانعی قرار دارد که به ظاهر، پاداش یا هر چیز خوشایند دیگری است، اما همان شیء یا موقعیت با ایجاد تعلیق، خود مرحلهای از آزمون محسوب میشود و گاه مانعی از پیروزی قهرمان خواهد بود. در این مقاله کوشش شده به روش توصیفی ـ تحلیلی، مصادیق تعلیق با الگوی تکرارشوندۀ «مرد آویزان» در ادب عامه و رسمی ایران و جهان، بررسی شود. حاصل کار نشان میدهد این تصویر در ذات مشترک نگرش انسان در مواجهه با دشواریهای زیستی ریشه دارد و با توجه به زمان و مکان زیست و نوع انسان، با قدرت در ادبیات، فرهنگ و دین، هنر، سیاست و اقتصاد به حیات خود ادامه داده است. این تصویر، متأثر از تجربهاندوزی از فاجعه بوده که کارکرد ذهن انسان است و به رغم تکامل فرهنگی نوع انسان، از ذهن وی حذف نشده و ابتدا در قالب بنمایه در اساطیر و آیینهای مادی بازتاب یافته و در دوران نوتر، با ورود به انواع ادبی رسمی و یا عامه، کارکردی متفاوت یافته و موجد انواع ادبی خاصی شده است.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
ادبیات عامه دریافت: 1402/11/7 | پذیرش: 1403/2/14 | انتشار: 1403/4/28