جستجو در:
دوره 8، شماره 35 - ( 1399 )
جلد 8 شماره 35 صفحات 266-251 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Tabibzadeh Ghamsari O. The Origin of Rubayi Meters in Folk
and Oral Poetries of Iran. CFL 2020; 8 (35) :251-266
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-42342-fa.html
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-42342-fa.html
طبیب زاده قمصری امید. منشأ وزن رباعی در اشعار عامیانه و شفاهی ایران. فرهنگ و ادبیات عامه. 1399; 8 (35) :251-266
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، otabibzadeh@yahoo.com
چکیده: (2356 مشاهده)
امروزه غالب محققان بر این باورند که منشأ وزن رباعی را باید در وزن اشعار پیش از اسلام، و یا وزن اشعار عامیانه و شفاهی و محلی ایران که در وزن‌های پیش از اسلام ریشه دارد،
جستوجو کرد. در این میان تنها کسی که عملاً به تحلیل جزئیات و چگونگی شباهت وزنِ عروضی رباعی به وزنِ غیرعروضی اشعار شفاهی و عامیانه پرداخته ژیلبر لازار فرانسوی است. در این مقاله بحث می‌کنیم که اشعار تکیه‌ای و یا نیمه‌عروضیِ فراوانی در میان اشعار شفاهی و عامیانۀ ایرانی وجود دارند که ریتم یا ضرب‌آهنگشان کاملاً شبیه به ضرب‌آهنگ رباعی است، اما از حیث تقطیع عروضی ربط چندانی به وزن رباعی ندارند. نگارنده نیز همچون لازار معتقد است که وزن رباعی دارای نیای مشترکی با وزن اشعار تکیه‌ای و یا نیمه‌عروضیِ محلی است، اما برای اثبات این امر از شیوه‌ای متفاوت با شیوۀ ناصحیح لازار استفاده کرده است. در این مقاله بحث کرده‌ایم که اولاً هجاهای بی‌تکیه و باتکیه (اتانین) در اشعار تکیه‌ای به‌ترتیب به کمّیت‌های کوتاه و بلند (افاعیل) در اشعار عروضی مبدل شده‌اند، و ثانیاً میزان‌های آناکروز و هجاهای سکوت که پس از هجاهای باتکیه یا گاه در پایان مصراع قرار دارند، در اشعار عروضی ازمیان رفته‌اند. به این ترتیب، وزنِ زمانیِ تکیه‌ای ابتدا به وزنِ آمیختۀ نیمه‌عروضی و سپس به وزن تثبیت‌شدۀ زبانی و کمّی مبدل شده است.
جستوجو کرد. در این میان تنها کسی که عملاً به تحلیل جزئیات و چگونگی شباهت وزنِ عروضی رباعی به وزنِ غیرعروضی اشعار شفاهی و عامیانه پرداخته ژیلبر لازار فرانسوی است. در این مقاله بحث می‌کنیم که اشعار تکیه‌ای و یا نیمه‌عروضیِ فراوانی در میان اشعار شفاهی و عامیانۀ ایرانی وجود دارند که ریتم یا ضرب‌آهنگشان کاملاً شبیه به ضرب‌آهنگ رباعی است، اما از حیث تقطیع عروضی ربط چندانی به وزن رباعی ندارند. نگارنده نیز همچون لازار معتقد است که وزن رباعی دارای نیای مشترکی با وزن اشعار تکیه‌ای و یا نیمه‌عروضیِ محلی است، اما برای اثبات این امر از شیوه‌ای متفاوت با شیوۀ ناصحیح لازار استفاده کرده است. در این مقاله بحث کرده‌ایم که اولاً هجاهای بی‌تکیه و باتکیه (اتانین) در اشعار تکیه‌ای به‌ترتیب به کمّیت‌های کوتاه و بلند (افاعیل) در اشعار عروضی مبدل شده‌اند، و ثانیاً میزان‌های آناکروز و هجاهای سکوت که پس از هجاهای باتکیه یا گاه در پایان مصراع قرار دارند، در اشعار عروضی ازمیان رفته‌اند. به این ترتیب، وزنِ زمانیِ تکیه‌ای ابتدا به وزنِ آمیختۀ نیمه‌عروضی و سپس به وزن تثبیت‌شدۀ زبانی و کمّی مبدل شده است.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
شعر عامه
دریافت: 1399/2/4 | پذیرش: 1399/8/5 | انتشار: 1399/9/10
دریافت: 1399/2/4 | پذیرش: 1399/8/5 | انتشار: 1399/9/10
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |