---

چکیده روستای سطوه یکی از روستاهای کویری استان سمنان و از نظر تقسیمات کشوری از توابع شهرستان شاهرود است که به همراه چند روستای مجاورش به منطقۀ «سرکویر» معروف است. گونۀ زبانی این روستا -که مشابهت زیادی به لهجه‌های بازماندۀ خراسان قدیم دارد- به دلایل متعدد، ازجمله فاصلۀ طولانی با شهر، تا حد زیادی دست‌نخورده باقی مانده است. مطالعه دربارۀ واژگان، اصطلاحات و تعابیر این گونۀ زبانی افزون‌بر فواید مردم‌شناسانه و زبان‌شناسانۀ آن ممکن است در حل برخی از مشکلات زبانی و معنایی متون کهن فارسی مفید و مؤثر باشد. در پژوهش حاضر مهم‌ترین واژگان و اصطلاحات دامداری این روستا- که طی پژوهشی میدانی گردآوری شده و با منابع کتابخانه‌ای تکمیل گردیده- به صورت موضوعی تدوین شده و افزون‌بر آن، به نکاتی دیگر از قبیل وجوه اشتقاق، ریشه‌یابی برخی لغات کهن ایرانی و آداب و رسوم دامداران در این گونۀ زبانی اشاره شده است.

---

دهستان طرود واقع در مرز جنوبی استان سمنان و بلحاظ تقسیم بندی جغرافیایی جدید زیرمجموعه شهرستان شاهرود به شمار می‌رود. گونۀ زبانی رایج در این دهستان دورافتاده -که همانندی فراوانی با گویش‌های خراسانی دارد- به دلایل گوناگون، از جمله دوری از محیط‌های بزرگ، تا حد زیادی دست ناخورده باقی مانده است. هم از این رو پژوهش علمی پیرامون واژگان، اصطلاحات و تعابیر این گونه زبانی می‌تواند افزون بر مزایای مردم‌شناسانه و زبان‌شناسانۀ آن، در گشودن برخی ازگره‌های زبانی و معنایی متون کهن فارسی مفید و راهگشا باشد. پژوهش پیش رو می‌کوشد با دسته بندی مهم‌ترین واژگان و اصطلاحات درپیوسته با پیشه شترداری در دهستان طرود، که طی یک پژوهش میدانی گردآوری شده و پس از تکمیل با کمک منابع کتابخانه‌ای به صورت موضوعی تدوین شده، به نکاتی دیگر از قبیل واژگان همانند در دیگر گویش‌های ایرانی، وجوه اشتقاق آنها، ریشه‌یابی برخی واژه‌های کهن ایرانی و آداب و رسوم ساربانی در این گونۀ زبانی اشاره شده است.