جستجو در مقالات منتشر شده


۳۶ نتیجه برای مهر


دوره ۱، شماره ۱ - ( ۷-۱۳۹۰ )
چکیده

آیین مهرپرستی را می توان کهن ترین دین ایرانیان دانست که حوزه نفوذ آن علاوه بر بخش های وسیعی از ایران بزرگ، بخش هایی از اروپا را نیز در قرن های نخست میلادی در برگرفت چنان که سهم به سزایی در شکل گیری برخی از آداب و سنن مسیحیت در اروپا داشته است. هدف از این تحقیق شناخت ساختار فضایی معماری مهرابه ها در اروپاست، زیرا وجود اسناد مصور در مهرابه های اروپا نمایانگر کارکرد این فضاهاست. پرسش اصلی تحقیق این است که خصوصیات مهم معماری و ساختار اصلی فضای معماری مهرابه ها در اروپا چگونه بوده است؟ روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی و گردآوری داده ها به صورت اسنادی بوده است. جامعه آماری شامل بررسی خصوصیات پنجاه مهرابه است که در این پژوهش، هشت نمونه ذکر شده است. طبق چارچوب نظری این تحقیق، عوامل و خصوصیات فرهنگی و اعتقادی در چگونگی شکل گیری فضاهای آیینی به ویژه معابد سهم مهمی داشته است. براساس نتایج تحقیق، بسیاری از مهرابه های اروپا ساختار معماری کمابیش همسانی داشت هاند که ناشی از ویژگی های فرهنگی و جهان بینی مهرپرستان است. این ساختار یک فضای مستطیل شکل داشت که به سه فضای خطی در کنار هم تقسیم م یشد. فضای میانی بیشتر محل عبور و مرور و دو فضای واقع در دو سوی آن برای استقرار افراد بود. در انتهای معبد، جایگاهی برای استقرار فرد یا افراد عالی مقام بود که اغلب بالاتر از سطح کف ساختمان قرار داشت. در این محل برخی مراسم آیینی مانند نیایش و قربانی کردن جانوران انجام م یشد.

دوره ۱، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۸ )
چکیده

نوشتار حاضر بر آن است تا عوامل موثر بر میزان احساس امنیت گردشگران مدهبی را در مرز مهران به‌عنوان الگویی از شهرهای مرزی مورد بررسی قرار دهد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده که از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و پرسش‌نامه، اطلاعات جمع‌آوری‌شده و با استفاده از نرم‌افزار SPSS اطلاعات تجزیه و تحلیل و فرضیات مورد آزمون قرار گرفته است. یافته‌ها بیانگر آن است که از میان ویژگی‌های شخصی پاسخ‌گویان بین سن و احساس امنیت آنها رابطه معنی‌داری وجود ندارد. براساس آزمون تفاوت میانگین‌ها و تحلیل واریانس بین احساس امنیت و جنسیت، احساس امنیت و تحصیلات پاسخ‌گویان و احساس امنیت و وضعیت تاهل پاسخ‌گویان رابطه معنی‌داری وجود دارد. در بعد امنیت گردشگران؛ امنیت جانی با مقدار ۳۷/۴T= بیشترین احساس امنیت را دارند. امنیت جاده‌ای با مقدار ۹۷/۲=T در پایین‌ترین رده از بعد امنیت قرار دارند. در بررسی رابطه میان کل شاخص‌های احساس امنیت و زیرشاخص‌های توسعه گردشگری بالاترین ضریب همبستگی بین کل امنیت و بازدید مجدد با مقدار همبستگی ۵۳۰/۰ به دست آمده است. در بررسی اقدامات مرزی برای پایداری امنیت شهرهای مرزی متغیرهای مورد نظر ۷۹/۰% واریانس احساس امنیت را پیش‌‌بینی می‌کنند و همه متغیرها به‌صورت معنی‌داری احساس امنیت را پیش‌بینی می‌کنند. که تلاش مسئولان امنیتی به‌منظور برقراری امنیت در دو سوی مرز با (بتا برابر با ۵۲۶/۰) بیشترین میزان تاثیر را بر متغیر احساس امنیت دارد.

دوره ۳، شماره ۱ - ( ۴-۱۴۰۱ )
چکیده

بیان مساله: حس مکان به معنای ادراک ذهنی مردم از محیط و احساسات کم و بیش آگاهانه آن ها از محیط خود است که شخص را در ارتباطی درونی با محیط قرار می دهد، به طوری که فهم و احساس فرد با زمینه معنایی محیط پیوند خورده و یکپارچه می شود. این حس عاملی است که موجب تبدیل یک فضا به مکانی با خصوصیات حسی و رفتاری ویژه برای افراد خاص می گردد. محیط از جنبه های کالبدی و اجتماعی به صورت توامان ساخته شده است. انسان ها مکان های اطراف خود را خلق می کنند و مکان مستقل از انسان معنا ندارد.
هدف: تحلیل تعامل انسان با محیط پیرامون از بعد تاثیرات ادراک و رفتار در حس تعلق به مکان در مجتمع های مسکونی مسکن مهر می باشد.
روشها: تحقیق حاضر به لحاظ ماهیت توصیفی تحلیلی بوده، جامعه آماری تحقیق ساکنین مجتمع مسکن مهر مکریان مهاباد است. برای تحلیل داده از معادلات ساختای به روش تحلیل عاملی مرتبه دوم با نرم افزار  Amosاستفاده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که نیازهای انسانی بیشترین تاثیرات را در ایجاد حس تعلق به مکان با ۹۴۶/۰ با تاثیر از ادراک و رفتار در تعامل انسان با محیط دارد و کمترین اثر گذاری هم مربوط به بعد تفسیری با اثرگذاری جمعی ۵۳۱/۰ می باشد.
نتیجه گیری: همه ابعاد مورد بررسی شده در تحقیق حاضر دارای تاثیرگذاری در ایجاد حس تعلق به مکان در تعامل انسان با محیط خویش است.

دوره ۳، شماره ۲ - ( ۶-۱۴۰۱ )
چکیده

مسئله: پاندمی کرونا آسیب‌پذیری شهرها را در شرایط فعلی‌شان نشان داد و یکی از محرک­های قوی برای نیاز به بازاندیشی ریشه‌ای در برنامه‌ریزی شهری را آشکار کرد. یکی از رویکردهای نظری که در شرایط همه­گیری مورد توجه برخی از کشورهای توسعه یافته قرار گرفت، رویکرد شهر ۱۵-دقیقه‌ای است که تراکم بهینه، مجاورت عملکردهای مکمل و سازگار از اصول اساسی آن می‌باشد.
اهداف: هدف مقاله بررسی مفهوم شهر ۱۵ دقیقه‌ای، شناسایی مولفه‌های دستیابی به آن و نحوه انطباق آن در نمونه موردی مطالعه مهرشهر کرج است.
روش­ ها: از موضع هدف پژوهش حاضر کاربردی و به لحاظ روش تحقیق ماهیت توصیفی- تحلیلی دارد. در تحلیل بررسی دسترسی به کاربری­های شاخص که از محورهای کلیدی در شهر ۱۵-دقیقه‌ای است از تحلیل شبکه معابر پیاده در نرم­افزار GIS بهره برده شد و با استفاده از تکنیک SWOT و QSPM به تعیین و اولویت­بندی راهبردهایی برای توسعه آتی محدوده مطالعاتی در راستای شهر ۱۵ دقیقه­ای پرداخته شد.
یافته­ ها: عدم وجود تنوع عملکردی (خلاء در کاربری­های آموزشی، مذهبی و درمانی) و نبود پیوستگی مسیر و کفسازی بسیار نابسامان برای پیاده از جمله مهمترین مسائل پیشروی این محدوده برای انطباق با رویکرد شهر ۱۵ دقیقه‌ای است.
نتیجه­ گیری: تامین ایمنی و امنیت افراد پیاده و دوچرخه سوار، تامین زیرساخت و خدمات مورد نیاز پیاده­روی و دوچرخه­سواری، به­کارگیری اصول کاربری اراضی مختلط و چندگانه و توزیع متعادل خدمات از مهمترین راهبردهای پیشنهادی پژوهش حاضر برای این محدوده جهت انطباق با رویکرد ۱۵دقیقه‌ای و تاب‌آور در برابر پاندمی‌های احتمالی آتی است.
 

دوره ۳، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۳ )
چکیده

کیفیت آب رودخانه تجن در استان مازندران براساس جوامع بی‌مهرگان کف‌زی و شاخص‌های فیزیکی و شیمیایی با نمونه‌برداری ماهانه از ۶ ایستگاه در ۸۰ طول کیلومتر از این رودخانه از از مهر ۱۳۹۰ تا شهریور ۱۳۹۱ (یک سال) بررسی شد. نمونه‌برداری از بی‌مهرگان کف‌زی با دستگاه سوربر با ابعاد ۳۰/۵×۳۰/۵ سانتی‌متر و با چشمه تور ۶۰ میکرون با ۳ تکرار در هر ایستگاه انجام شد. بزرگ بی‌مهرگان کف‌زی شناسایی شده در این مطالعه به ۳۱ خانواده، ۱۲ راسته و ۵ رده تعلق داشتند که کمترین و بیشترین فراوانی در کل ایستگاه‌های مورد مطالعه به‌ترتیب مربوط به خانواده Psychodidae و Chironomidae بود. بر اساس نتایج شاخص زیستی هیلسنهوف (Hilsenhoff Family Biotic Index)، ایستگاه‌های مطالعاتی در ۴ طبقه کیفی عالی، خوب، مناسب و نسبتاً ضعیف قرار گرفتند که به‌ترتیب ایستگاه ۱ و ۵ کمترین و بیشترین مقدار شاخص زیستی هیلسنهوف را نشان دادند. همچنین بیشترین مقدار شاخص تنوع شانن- وینر در ایستگاه ۱ و کمترین مقدار در ایستگاه ۲ مشاهده شد. بررسی شاخصه‌های فیزیکی و شیمیایی بیانگر کاهش اکسیژن محلول در ایستگاه‌های ۲ و ۵ و افزایش TDS در ایستگاه ۲ و نیتریت و آمونیوم در ایستگاه ۳ بود. نتایج همبستگی پیرسون بین شاخص‌های زیستی و متغیرهای فیزیکوشیمیایی ارتباط معناداری را بین DO،TDS ، EC، PO۴ و سرعت جریان با شاخص‌های HBFI و تنوع شانن نشان داد. این تحقیق نشان داد که به‌طور کلی آلودگی‌های وارد شده به ایستگاه‌های ۲ و ۵ کیفیت آب این ایستگاه‌ها در رودخانه تجن را کاهش داده است.
مهری پاکزاد،
دوره ۵، شماره ۱۵ - ( ۵-۱۳۹۶ )
چکیده

چکیده:

حکایت مهر و وفا یکی از حکایت‌های است که روایت‌هایی از آن هم در ادب عامیانه‌ی کُردی در قالب بیت(داستان-های موزون و ملحون که راویان عامه به شیوه‌ی سینه به سینه و با صوت خوانده‌اند) و هم به شیوه‌ی قصه‌گویی شفاهی و از دیگر سو هم به شیوه‌ی منظومه‌سرایی در ادب کلاسیک فارسی موجود است. در این مقاله به معرفی قصه‌ی مهر و وفا و راویان آن در ادب فولکلور کُردی پرداخته شده‌است و تفاوت‌ها و شباهت‌های موجود در روایت‌های کُردی و فارسی مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌است. حاصل این که اگر بپذیریم که راویان عامه و شعرای کلاسیک، خالق اصلی و اولیه‌ی این داستان نیستند و منشأ داستان در هیچ کدام از روایت‌ها از جنبه‌ها‌ی حوادث تاریخی(زمانی)، محیط جغرافی(مکانی) و خالق اصلی هیچ‌گونه اطلاعات موثق و مشخصی برای خواننده ندارد؛ به تبع آن در مورد تأثیرگذاری و تأثیرپذیری این دو بر یکدیگر نیز نمی‌توان در تقدم یکی بر دیگری حکم صادر کرد اما می‌توان گفت ماجرای مهر و وفا در ابتدا به شیوه‌ی قصه رواج داشته آنگاه الهام بخش بازسرایی و بازآفرینی شعرا و بیت‌خوانان واقع شده است.



واژه‌های کلیدی: مهر و وفا، قصه، بیت، منظومه‌ی شعوری‌، فولکلور کُردی

دوره ۶، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۷ )
چکیده

مهر از دیرینه‌ترین شخصیّت‌های اسطوره‌‌ای، دینی و فرهنگی اقوام هند و آریایی است. این ایزد نمودی از باورهای مشترک خدایانی است که قبل از مهاجرت اقوام هند و اروپایی و بسیار پیشتر از ظهور زرتشت شکل گرفته‌اند. متون دینی و سرودهای مقدّس هند و ایران، نمایانگر اندیشه‌ها و باورهای مذهبی این دو سرزمین در هزاره‌های پیش از میلاد است. ایزد مهر هم یکی از ایزدان و شخصیّت‌های مشترک در این دو قوم کهن است که پس از جدایی، جایگاه ویژۀ خود را نزد هر دو حفظ‌ کرده ‌است. پژوهش حاضر می‌کوشد ایزد مهر را با تکیه بر کهن‌ترین جامعۀ آماری دو قوم هند و ایرانی مطالعه ‌کند و با استناد مستقیم به ریگ ودا و اوستا در پی آن است تا نقش بافت فکری – فرهنگی این اقوام را در تعیین کنش‌ها و ویژگی‌های همسان و متفاوت چهرۀ اسطوره-ای مهر بکاود. یافته‌ها نشان می‌دهند که کنش‌ها و ویژگی‌های مشترک ایزد مهر ریشه در روزگار یگانگی این اقوام دارد و منشأ تفاوت‌های این چهرۀ اسطوره‌ای را باید در شاخۀ ایرانی و پس از جدایی فیزیکی و معنوی از شاخۀ هندی جست. بنابراین پس از جدایی اقوام، تفاوت‌های فکری و فرهنگی‌ در شخصیت‌های اسطوره‌ای مشترک هم نمایان می‌شود. این ویژگی‌ها وکنش‌های متفاوت، تحت تأثیر بافت فرهنگی و عوامل اجتماعی به وجود آمده و یا متحوّل شدند.

دوره ۷، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۶ )
چکیده

معماری ایران یکی از غنی ترین نمونه های معماری بومی در جهان است که دستاوردهای آن قابل انکار نیست. با ظهور اسلام و گسترش آن در ایران، معماری ایرانی با ارزش‌های برآمده از دین، ترکیب شده و اصول غنی معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی را پدید آورد. بعد از دهه ۱۳۰۰ و با بازشدن درهای ایران به کشورهای جهان، معماری غربی وارد کشور شد و در رقابت با معماری ایرانی- اسلامی پیروز گردید و از آن پس، بناهای ایران، با اصول معماری غربی ساخته شدند. معماریی که نتنها با فرهنگ ایرانی- اسلامی بسیار متفاوت بوده و چه بسا در تعارض با آن قرار گرفت، نمونه‌ی بارز این نوع معماری را می توان در خانه‌های معاصر و از جمله مسکن مهر مشاهده نمود. برنامه‌ای که جهت تأمین مسکن اقشار کم درآمد در دستور کار دولت نهم قرار گرفت.
هدف از این تحقیق بررسی معیارها وشاخصه‌های معماری و شهرسازی ایرانی اسلامی در مسکن مهر می‌باشد و و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و جمع آوری داده ها به روش کتابخانه ای و بازدید میدانی و تکمیل پرسشنامه انجام گرفته است.
نتایج تحقیق بیانگر این است که از نظر معماری ویژگی‌های معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی در مسکن مهر دیده نشد و کاربرد معماری غربی در داخل بنا و همچنین نمای آن‌ها مشهود است.

دوره ۷، شماره ۵ - ( ۹-۱۳۹۵ )
چکیده

بررسی ساختاری آثار کلاسیک روایی، جایگاه مناسبی برای کشف روابط مؤلفه‌های داستانی با زبان است. پیرنگ کامل منظومه عاشقانه مهر و ماه (جمالی‌دهلوی، ۱۳۵۳) بستری مناسب برای نشان‌دادن این روابط فراهم می‌کند. در زبان غنایی منظومه مذکور کارکرد ادبی و عاطفی زبان بر سایر نقش‌های زبانی غالب است. هدف نگارنده در این جستار، جمع سه نظریه متمایز در حوزۀ ساختار داستان و کارکردهای زبان است که درنهایت، به الگویی کلی در این رابطۀ دوسویه منتهی می‌شود. هنگامی‌که راوی بر حضور خود در داستان تمرکز کند (+) کارکرد عاطفی زبان قوی‌تر می‌شود و زمانی‌که به توصیف کنش‌ها، کنشگران و سایر پدیده‌ها (+) می‌پردازد، کارکرد ادبی زبان خود را بیش‌از‌پیش نشان می‌دهد؛ زیرا در این ساحت همواره صنایع ادبی بیشتری به‌اقتضای شیوه داستان‌پردازی کهن در متن وارد می‌شود. توصیف‌های منظومه اعم از پدیده‌های طبیعی، ظاهر و سیرت قهرمانان داستان و حتی شرح جزئیات برخی از کنش‌های غنایی مانند شکار، شب زفاف، بزم و ... ــ که شتاب روایت را کاهش می‌دهد ــ دربردارندۀ ظهور کارکرد ادبی زبان غنایی است. شکوائیه‌های ذهنی، نجوای با خویشتن، مناظره‌های یک‌سویه با عناصر طبیعت و... به‌سبب بافت خاص زبانی که بیشتر با ادات ندا و تمنا همراه است با کارکرد عاطفی زبان غنایی رابطه مستقیم دارد. گفتمان عاطفی در بطن روایت شکل می‌گیرد و سازوکار کنش‌های داستانی را به کمترین حد می‌رساند. استفاده از الگوی طرحواره عاطفی برای نشان‌دادن امیدواری شَوِشگر درعین ناامیدی و ایجاد اعتمادبه‌نفس برای وصال یار، از دیگر دستاوردهای این پژوهش است.
 

دوره ۸، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۵ )
چکیده

پژوهشی در نقوش مذهبی خدایان، ایزدان و الهههای یونانی بر روی مهرها و اثرمهرهای به دست آمده از قلمرو امپراتوری سلوکیان و اشکانیان با فروپاشی شاهنشاهی هخامنشی و ورود یونانیان به آسیا، تغییرات وسیعی در همه ابعاد زندگی در سرزمین‌های مفتوحه اسکندر و جانشینان وی بوجود امد. این تغییرات را به اشکال مختلف در همه زمینه های اجتماعی سیاسی و بخصوص در زمینه های فرهنگ و هنر، معماری و حتی در اعتقادات نیز می توان مشاهده کرد. مهرها و اثرمهرهای بر جای مانده از دوران سلوکی و اشکانی این دگرگونی‌ها را بخوبی نمایش داده و نقوش اساطیری و مذهبی یونانی که بر آنها حک شده اند. نقشمایه‌هایی با مضامین هلنی از جمله تصاویر خدایان، ایزدان و الهه‌های یونانی را نشان می دهند. از مشهورترین این نقوش می توان به نقش آتنا، آفرودیت، زئوس، آپولو، تیکه، هرمس، اروس، نیکه و ایزد عدالت اشاره نمود. نمونه‌های مذکور از مراکزی چون سلوکیه کران دجله، کدش اروک نسا و صالح داوود خوزستان به دست آمده‌اند. حضور عناصر مذکور در روی مهرها و روی اثرمهرها یکسان نبوده و با توجه به میزان بافت جمعیتی و نفوذ فرهنگ یونانی متفاوت می‌باشد. این مقاله تاثیر ایدئولوژی یونانی را در تغییرات اعتقادی سرزمین های مفتوحه با مطالعه مهر ها و آثار مهر ها بصورت تطبیقی بررسی می نماید. مهرها بخشی از مواد تاریخی محسوب میگردند که با توجه به وجود تصاویر روی آن ها بخوبی می توانند میزان و روند تغییرات مذکور را منعکس نمایند. دوره سلوکی و اشکانی، مهر و اثرمهر، الهه‌ها و خدایان یونانی، هلنیسم
زهرا عسگری، سید علی قاسم زاده، سید اسماعیل قافله باشی،
دوره ۸، شماره ۳۱ - ( ۱-۱۳۹۹ )
چکیده

 در اجرای کهن­­الگوی قربانی، عنصر قربانی با توجه به نوع فرهنگ، آیین، معیشت و... انتخاب می­شده است و در ایران، گاو به­منزلۀ اسطوره­ای کهن که از آغاز داستان آفرینش در اساطیر آیینی حضور دارد، شاخص­ترین چهره برای عمل قربانی است و در آیین مهرپرستی به­مثابۀ یکی از مهم­ترین مراسمات اجرا می­شده است تا با ریخته شدن خون گاو، زمین به حیات دوباره برسد و با خوردن گوشت آن، پیروان این آیین به جاودانگی و نامیرایی رسند. پس از ظهور زرتشت به دلایلی مانندِ مقابله با نمادهای مهرپرستی، ترویج یگانه­پرستی، لزوم یکجانشینی و توسعه تمدن، با قربانی­کردن گاو به­شدت مقابله می­شود و حراست و حمایت از گاو مورد توجه خاص زرتشت قرار می­گیرد؛ اما با این همه، حتی در آیین زرتشت نیز روایت‌های از قربانی­کردن گاو گزارش شده است که از لزوم اجرای این عمل حکایت دارد و آن همانا کمک به باروری زمین و احیای چرخه حیات است؛ اما با این همه، برخورد زرتشت با قربانی­کردن گاو، اسطوره جاودانگی و مسئله حفظ زمین را وارد عرصه­های تازه­تری از معنا می­کند و مضامین اساطیری را با تعقل همراه می­سازد. این جستار به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی و با توجه به نظریۀ یونگ، کهن­الگوی قربانی گاو را در دو آیین مهرپرستی و زرتشتی بررسی و واکاوی کرده است.
 

دوره ۹، شماره ۱ - ( ۱۰-۱۳۹۶ )
چکیده

دوره آهن از تأثیرگذارترین دوره‌های فرهنگی است که مؤلفه‌ها و ویژگی‌های آن در شمال شرق ایران با تمرکز بر خراسان بزرگ به دلیل نبود مطالعات ناشناخته باقی مانده است. پیش از این شواهد بسیار کمی از فرهنگ‌های این دوره در خراسان از بررسی‌های اندک و پراکنده به دست آمده که قرابت فرهنگی با فرهنگ یاز و داهستان در آسیای میانه را نشان می‌دهند. با مطالعه مواد فرهنگی تپه تیغ مهره در دشت نیشابور که در قالب بررسی روشمند سطحی گردآوری شده‌اند، قرابت معناداری با فرهنگ یاز در شمال باختری دشت دیده می‌شود. این مواد در کنار داده‌های دیگر محوطه‌های دشت نیشابور و دیگر دشت‌های خراسان چهارچوبی اولیه را در جهت درک صحیح مؤلفه‌های فرهنگی دوره آهن نمایان می‌سازد. در کنار مواد فرهنگی، بنیان تیغ مهره و نحوه شکل‌گیری آن نشان از الگویی استقراری و اجتماعی مشابه با فرهنگ یاز در آسیای میانه دارد که در پژوهش حاضر سعی شده به تبیین این ویژگی‌ها پرداخته شود.

دوره ۹، شماره ۱ - ( ۱۰-۱۳۹۶ )
چکیده

طی اولین و دومین فصل کاوش محوطه کول‌تپه هادیشهر یک مهر استوانه‌ای و یک مهر استامپی به دست آمد که در نوع خود به عنوان یکی از اولین شواهد مهر و مهرسازی در فرهنگ کورا– ارس به شمار می‌آیند. در بین این دو مهر، نوع استوانه‌ای آن دارای یک نقش خاص و بی‌نظیری است که از آن تحت عنوان مارپیچهای جفت یا شاخ‌های مارپیچ که به شکل شاخ قوچ یا چشم‌های جغد یا انسانی که به عنوان نماد فرهنگ کورا– ارس به شمار می‌آید، یاد می‌گردد. از آن‌جایی‌که این نقش و نماد در تمامی سفال‌ها، فلزات و سایر زیورآلات فرهنگ کورا– ارس به وفور به کار رفته است، ظاهر شدن آن بر یک نقش مهر گواه تحولات زیادی در ساختار اجتماعی و اقتصادی فرهنگ کورا– ارس است. قدمت این مهر به ۲۸۰۰ ق.م. تاریخ‌گذاری شده است. از آن‌جایی ‌که این مهرها جزء نخستین آثار مالکیت و مدیریت اقتصادی و اجتماعی در این منطقه از ایران به شمار می‌آیند معرفی و شناسایی آن‌ها می‌تواند نقش مؤثری در بازسازی رفتار اجتماعی مردمان آن روزگار داشته باشد.    

دوره ۹، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۸۴ )
چکیده

چکیده به‌موجب تبصره (الحاقی ۱۳۷۶) ماده ۱۰۸۲ ق.م. با استفاده از قالب نوین « رعایت شاخص قیمت سالانه» مهریه قابل تقویم به نرخ روز دانسته شده است. البته این قالب با قالبهای «خسارت تأخیر تادیه» و «شرط ضمن عقد» تفاوت دارد که با معرفی و مقایسه آنها با یکدیگر، این تمایز را نشان داده‌ایم. همچنین برای به نرخ روز درآوردن مهریه، شرایط ماهوی و شکلی ویژه‌ای در قوانین پیش‌بینی شده است که بررسی از آنها، مقصود اصلی این مقاله را تشکیل می‌دهد. در این راستا، ابهامات و سؤالات چندی را نیز مطرح ساخته و تلاش کرده‌ایم با عنایت به سابقه قانونی بحث و تکیه بر مبنای نظری مسأله و نیز استمداد از قواعد تفسیر قانون، پاسخهای مناسبی ارائه کنیم.
زینب خسروی، بهروز افخمی، کریم حاجی زاده، محسن برغمدی،
دوره ۹، شماره ۳۷ - ( ۱-۱۴۰۰ )
چکیده

کشتی از گذشته­های دیرین رواج داشته و با ابعاد چندگانۀ فرهنگ ایرانی در پیوند بوده است. در این رابطه کشتی، آیین حرکتی و جسمانی بوده است و امروزه در سطح ملی، بومی و محلی انجام می­شود. مسئلۀ پژوهش این است که چه اسطوره­هایی در پس این فعالیت حرکتی ـ آیینی مطرح بوده ­است؟ هدف پژوهش حاضر این است که با روش تحلیلی اساطیری را که سبب معنادهی، تدوام و ارزش این فعالیت حرکتی به­منزلۀ آیین در فرهنگ عامۀ ایران طی تاریخ شده ­است، شرح داده شود. در فرهنگ باستانی، فردی که با نیروی­های مخرب طبیعت به نبرد تن به تن می­رفت، به کهن­الگوی قهرمان تبدیل می­­شد که معیشت و امنیت را در جامعه ایجاد می­کرد و مردم به او احترام می­گذاشتند. این چالش با آنتاگونیست به عرصۀ دشمنان ایران نیز وارد شد و کشتی­گرفتن نماد عمل پهلوانانی بود که برای حفظ سرزمینشان و ارزش­های آن به نبرد تن به تن می­رفتند، اما آنچه در فرهنگ ایرانی مطرح شد این بود که این پهلوانان که با اعمالشان امنیت و نظم جامعه را برپا می­کردند، باید در ابتدا درون خود را از آنتاگونیست پاک کنند و به اختیار به نبرد با سایۀ درون بروند. این کار در جامعۀ ایران به یک ارزش و بنیان اخلاقی برای کهن­الگوی قهرمان تبدیل شد و در ناخودآگاه جمعی جامعۀ ایرانی باقی ماند و در جشنواره‌های فرهنگ عامه که کشتی بخشی از آن مراسم است، همۀ این ارزش­ها به شخصیت کشتی­گیر فرافکنی می­شود و گونه­ای از هویت و انسجام اجتماعی را شکل می­دهد که تماشاگران از خلال آن محبت و خودشکوفایی را دریافت می­کنند.


دوره ۱۱، شماره ۴۴ - ( ۲-۱۳۹۷ )
چکیده

منظومه مهر و ماه، داستان غنایی جمالی دهلوی، مربوط به قرن دهم است که کهن‌الگوی سفر قهرمان با بیشتر مراحلش در آن نمود می‌یابد. ماه، شاه‌زاده بدخشان که به‌صورت غیرمعمول تولد یافته است، با دیدن رؤیای مهر، شاه‌زاده مینا، سفر می‌آغازد و با گذر از آزمون‌های پرخطر به معشوق می‌رسد و فنا را نیز تجربه می‌کند. این سفر که از شرق به غرب (غرب نماد فناست) صورت می‌گیرد، سیر و سلوکی است عرفانی که با کهن‌الگوی سفر قهرمان جوزف کمپبل قابل تطبیق است. در این منظومه، مانند بیشتر داستان‌هایی که کهن‌الگوی سفر قهرمان در آن‌ها دیده می‌شود، یاریگران و نیروهای ماورای طبیعی قهرمان را در گذر از آزمون‌های سخت یاری می‌دهند و تولد دوباره و فنای وی را میسر می‌کنند. این سفر، همچون اغلب سفرهای قهرمان اسطوره‌ای، در یک رفت‌و‌بازگشت حرکت دایره‌واری نمود می‌یابد.
 

دوره ۱۲، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۸۷ )
چکیده

چکیده تغییر جنسیّت یکی از موضوعات مهمی است که نه تنها از دید پزشکی بلکه به لحاظ مباحث حقوقی حایز اهمیت است. اگر چه در گذشته این مباحث کم و بیش وجود داشته ولی اکنون با پیشرفت تکنولوژی و علم پزشکی، ابعاد جدیدتری در فرا روی ما گشوده شده است. از طرفی دیگر در اکثر نظامهای حقوقی و نیز طبق نظر مشهور فقهای معاصر، تغییر جنسیّت در صورتی که از لحاظ پزشکی ضروری تشخیص داده شود، مجاز می باشد. بنابراین اگر شخصی اقدام به تغییر جنسیّت کند، لازم است بررسی شود که این موضوع چه آثار حقوقی در بر دارد. از جمله اینکه پس از ایجاد تغییر جنسیّت روابط زوجین نسبت به یکدیگر چگونه خواهد بود؟ آیا ازدواج همچنان به حال خود باقی است یا خود به خود رابطه زوجیت منفسخ خواهد شد؟ موضوع مهر به چه صورتی حل می شود، آیا زن مستحق مهر می باشد؟ موضوع عده، ارث، ولایت و سرپرستی فرزندان و... چگونه خواهد بود. به طور کلی در قراردادهایی که نوع جنسیّت فاقد اثر حقوقی است، تغییر جنسیّت نیز فاقد اثر خواهد بود اما در قراردادهایی که نوع جنسیّت نقش اساسی داشته باشد، قرارداد از تاریخ تغییر جنسیّت باطل می شود و بر حقوق مکتسب قبلی اثری نخواهد داشت.

دوره ۱۲، شماره ۳ - ( ۶-۱۴۰۲ )
چکیده

.مطالعه حاضر در جهت کسب اطلاعات لازم از وضعیت، تنوع، فراوانی و پراکنش بزرگ بی‌مهرگان کفزی آب‌های مناطق ساحلی در استان هرمزگان و بررسی وضعیت چرای ماهیان کفزی از بزرگ‌بی‌مهرگان کفزی پی‌ریزی شده است. بدین منظور نمونه‌برداری در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ و هر سال یک‌بار در فصل پاییز انجام شد. در این تحقیق درمجموع تعداد ۱۲۵ جنس و ۱۰۴ گونه متعلق به ۸۵ خانواده، ۳۱ راسته، ۹ رده و ۷ شاخه از بزرگ‌بی‌مهرگان کفزی شناسایی شدند. بررسی رده‌های شناسایی‌شده نشان داد که سخت‌پوستان (Malacostraca) بیشترین فراوانی را در تمامی ایستگاه‌های نمونه‌برداری شده دارا است. به‌منظور دستیابی به وجود رابطه احتمالی بین پراکنش و یا تنوع بزرگ‌بی‌مهرگان کفزی با پراکنش و فراوانی سپر‌ماهیان، آزمون CCA انجام پذیرفت. محتویات معده سپر‌ماهیان موردبررسی قرار گرفتند. در محتویات معده Maculabatis randalli سخت‌پوستان (۲۵/۹۳ IRI%) بیشترین میزان را داشتند. این الگوی تغذیه‌ای برای دو گونه Himantura walga و M. gerrardi نیز تکرار شد با این تفاوت که دوکفه‌ای‌ها (Bivalvia) در گونه M. gerrardi در مرحله اول اهمیت قرار گرفتند (۳۳/۳۱ IRI%). همچنین تجزیه‌وتحلیل سطح تغذیه‌ای برای هر سه گونه انجام شد که نشان می‌دهد هر سه گونه در دسته شکارچیان میانه در زنجیره غذایی قرار دارند که در این خصوص جایگاه مشترکی داشتند. با توجه به نتایج، برخی از بزرگ‌بی‌مهرگان کفزی شناسایی‌شده در این پژوهش ارتباط معنی‌داری با ماهیان کفزی دارند که بررسی نحوه ارتباط دقیق آن‌ها نیاز به مطالعات بیشتر دارد.


دوره ۱۳، شماره ۵۰ - ( ۳-۱۳۹۹ )
چکیده

«خواندیدنی» شعری است که با هنرهای تجسمی و گرافیک پیوندی جدانشدنی دارد. مهرداد فلاح، شاعر معاصر، به‌جای وجه بیانی/ گفتاری در این شعر، برآن بوده است وجه نوشتاری/ اجراییِ شعر را کانون توجه خود قرار دهد. این توجه ویژه که از نوعی هدفمندی یا نیتمندی بیرون می‌آید، درنهایت در خود شعر و فرم اجرامحورِ آن تجلی و بروز بیرونی می‌یابد. فلاح «خواندیدنی» را «کشف مجدد نوشتار و علائم نوشتاری» در شعر دانسته‌ است که در فرایند خواندن و دیدن شعر، به شعر «صحنه‌ای» تبدیل می‌شود. به عبارت دیگر، برهم‌کنش زبان و تصویر طی مناسباتی پیش‌اندیشیده، اجرای نهایی شعر را بر کاغذ یا صفحۀ نوری رقم می‌زند. فرض بنیادین مقالۀ حاضر این است که ایدۀ اولیۀ شعر «خواندیدنی» تحت تأثیر شعر جهانی و به‌ویژه شاعری همچون گیوم آپولینر بوده که به شکل نوشتاری شعر و هنرهایی همچون نقاشی و سبک کوبیسم توجهی ویژه داشته است. گذشته از این، اگر در شعر کلاسیک فارسی بنگریم، برخی از شگردهای شعر «خواندیدنی» در صنعت توشیح مسبوق به سابقه است. در این مقاله، نسبت‌های هنری، بینامتونیِ تأثیری و تطبیقی‌ای که منجر به شکل‌گیری ایدۀ شعر «خواندیدنی» در ذهن مهرداد فلاح گردیده، تحلیل و روشن شده است که فرایند خواندن و دیدن در هر دو قطب شاعر/ خواننده چگونه است و شعر در چه فرایندی خوانده و دیده (خواندیده) می‌شود.

دوره ۱۴، شماره ۳ - ( ۶-۱۳۹۳ )
چکیده

این تحقیق به بررسی علل معوق شدن تسهیلات در بانک قرض­الحسنه مهر­ایران می پردازد. هدف این تحقیق مدل سازی علل معوق شدن تسهیلات قرض­الحسنه می­باشد. برای مدل سازی علل معوق شدن تسهیلات اعطایی به مشتریان در این تحقیق، تأثیر متغیرهای مستقل شامل نوع وثیقه اخذ شده از مشتریان، ارزش وثیقه اخذ شده، زمینه استفاده از تسهیلات، مدت زمان بازپرداخت تسهیلات و مبلغ تسهیلات بر متغیر وابسته معوق شدن تسهیلات مورد بررسی قرار گرفته است.      جامعه مورد بررسی در این تحقیق، مشتریان شعب بانک قرض­الحسنه مهرایران در شهر تهران در دوره زمانی چهار ساله از ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۰ می باشد که با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. برای مدل سازی معوق شدن تسهیلات، دو روش رگرسیون لجستیک و تحلیل تشخیصی به­کار گرفته شدند و با استفاده از نرم افزار آماری spss داده ها مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند.      بر اساس نتایج تحقیق، ضمن معنی داری مدل های به­دست آمده از هر  دو روش رگرسیون لجستیک و تحلیل تشخیصی، مدل به­دست آمده از روش رگرسیون لجستیک، قدرت تفکیک بیشتری در پیش بینی احتمال معوق شدن تسهیلات اعطایی به مشتریان دارد؛ به­طوری­که با استفاده از این روش ۸۲ درصد از تسهیلات معوق شده و ۵۴ درصد از تسهیلات غیر معوق به درستی تفکیک شده اند. همچنین از بین متغیر های مستقل، متغیر نوع وثیقه(چک و گواهی کسر از حقوق) دارای تأثیر منفی و متغیر زمینه استفاده از تسهیلات (از نوع ودیعه مسکن و متفرقه) دارای تأثیر مثبت بر متغیر وابسته (معوق شدن تسهیلات) دارند.

صفحه ۱ از ۲    
اولین
قبلی
۱