جستجو در مقالات منتشر شده
۱ نتیجه برای عهد الست
زهیر نادعلی زاده،
دوره ۹، شماره ۳۹ - ( ۴-۱۴۰۰ )
چکیده
از میان تمامی نمایش‌های آیینی در ایران، شبیه‌خوانی تکامل‌یافته‌ترین آن‌هاست؛ عصاره‌ای از هر آنچه در گونه‌های دیگر نمایش‌ها و آیین‌های کهن در ایران سراغ داریم و گاه دربردارندۀ پاره‌هایی از دیگر هنرها همچون نقاشی و معماری و از همه مهم‌تر، موسیقی و شعر. ازسویی، کم‌تر می‌توان تردید داشت که برجسته‌ترین و کلان‌ترین جریان در تاریخ فرهنگ و ادبیات ایران، تصوف و آثار صوفیانه است. مضمون‌ها و فضاهای صوفیانه و جهان‌بینی عرفانی، بر اغلب آثار طراز اول ادبیات فارسی، چه نثر و چه نظم، سایه افکنده است و این حضور قاطع را می‌توان جدا از متون ادبی، در شاخه‌های دیگر هنر و حتی گاه فرهنگ روزمرۀ ایرانی به‌روشنی نشان داد. ما در این مقاله کوشیده‌ایم که برخی از تأثیرهای نگاه صوفیانه و بینش عرفانی را در نمایش شبیه‌خوانی بررسی کنیم. آنچه از این کوشش برمی‌آید این است که در شبیه‌خوانی، بیش از آنکه با واقعیتی تاریخی سروکار داشته باشیم، با نوعی تأویل و برداشت مردمی آمیخته با گفتمان‌هایی نظیر تصوف مواجهیم. در این زمینه با مطالعۀ موردی مجلسِ شهادت امام، مهم‌ترین گونۀ این تأویل‌ها و برداشت‌ها را نشان داده‌ایم.
