فرهنگ و ادبیات عامه، جلد ۵، شماره ۱۷، صفحات ۹۵-۱۱۵

عنوان فارسی چرا در فرهنگ عامّه پایان شاهنامه خوش پنداشته می شود؟
چکیده فارسی مقاله مَثَلِ «شاهنامه آخرش خوش است» از پرآوازه‌ترین مَثَل‌ها در فرهنگ ایرانی است. هنگامی‌که برای کسی امری ناخوش رخ می‌دهد و دیگری بِدان خشنود است، در واکنش این سخن را به‌کـار می‌برد. می‌دانیم که شاهنامه با تازشِ تازیان به ایران پایان می‌پذیرد؛ پس چگونه است که پایان آن را خوش پنداشته‌اند؟ در پاسخ، گروهی «خوش» را در معنای تهکّمی، یعنی ناخوش دانسته‌ و گروهی دیگر، «خوش» را در معنای اصلی واژه پنداشته‌اند. نگارنده از یک سو این احتمال را می‌دهد که پایانِ خوشِ شاهنامه به کین‌کشی از کُشندۀ یـزدگـرد سوم بازمی‌گردد. در باور ایرانی انتقام از کُشندۀ شاه، واجب و مقدّس بوده است و آشکارا این را در جا‌های گوناگون شاهنامه می‌بینیم؛ پس از آن روی کـه بیژن، ماهویِ سوری را می‌کُشَد و بدین‌سان انتقامِ خونِ یزدگرد را می‌گیرد، پایانِ شاهنامه را خوش پنداشته‌اند. از سوی دیگر، مَثَلِ پرآوازه را می‌توان از جملۀ ادبیاتِ آخرالزّمانی (پیش‌گوییِ استقرار دوبارۀ قدرت ایرانیان) پنداشت که پس از سقوط صفویه به‌دست بیگانگان، در میان مردم رواج یافته است؛ چنان‌که با سقوط ساسانیان، این گونۀ ادبی مرسوم می‌شود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله آخر شاهنامه، خوش، تهکّم، انتقام، ادبیات آخرالزّمانی

عنوان انگلیسی way in the folkloric Shahnameh has a happy end?
چکیده انگلیسی مقاله Of the most famous proverbs of Iranian people one is this: the end of Shahname is happy. This is used when something evil happenes for someone to give him a ray of hope. As it is obvious the Shahname ends with the attack of Arabs, the question is how the end of it is regarded happy? Some critics take the word "happy"as verbal irony, some other critics take "happy"'s original meaning: a critic relates the proverb to the triumph of Kaykhosro over Afrasiab. Some critics relates the meaning of this proverb to the fact of sharing candies by shahname singers (Naqaal) after their ceremony of citing the poem. A critic believes that the fact that Ferdowsi ends this great book was a kind of happiness. The article in hand believes this proverb refers to the reveng of Yazdgerd the third's murderer. Avenging the king's murder was sacred in Iranian thought, and this is seen in different parts of the Shahnameh. Therefore, since Bizhan by killing Soory takes revenge of Yazdgerd, they call it happy ending.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله end of Shahnameh, good, Irony, reveng

نویسندگان مقاله حمیدرضا اردستانی رستمی | حمیدرضا اردستانی رستمی
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات (Islamic azad university science and research branch)


نشانی اینترنتی http://journals.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-11-20503-1&slc_lang=fa&sid=11
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات