|
|
فرهنگ و ادبیات عامه، جلد ۱۲، شماره ۵۹، صفحات ۶۷-۱۰۵
|
|
|
| عنوان فارسی |
کارکرد رسانه‌ای تصنیف‌های عامیانۀ سیاسی و اجتماعی در عصر قاجاریه، دورۀ پیشامشروطه |
|
| چکیده فارسی مقاله |
پژوهش در حوزه‌های مختلف فرهنگ سیاسی عامه در تاریخ ایران از اهمیت درخور اعتنایی برخوردار است. گروه‌های حاکم، در روایت خود از وضع موجود، همواره مدعی آبادانی کشور و رضایت رعایا بودند. عامۀ مردم باید این روایت را به چالش می‌کشیدند و روایت خود را با هم‌ترازانشان به اشتراک می‌گذاشتند. اما این کنش، نیازمند رسانه بود، رسانه‌ای که مصون از نظارت ارباب قدرت باشد. آنچه توده‌های مردم در اختیار داشتند قالب‌های مختلف فرهنگ عامه بود. چگونگی بهره‌گیری توده از این قالب‌ها و انتخاب برخی از آن‌ها به‌عنوان ابزاری برای اطلاع‌رسانی نکتۀ درخور توجهی است که باید مورد بررسی قرار گیرد. پرسش اینجاست که در دورۀ پیشامشروطه در عصر قاجاریه تصنیف‌های عامیانه چگونه قابلیت رسانه‌ای می‌یافتند و رسانۀ تصنیف در مواجهۀ عامه مردم با نخبگان حاکم، چگونه کارکرد سیاسی پیدا می‌کرد؟ فرضیۀ ما این است که آهنگین بودن تصنیف‌ها، وزن‌های کوتاه آن‌ها، طنزآمیز بودن و سادگی تعابیر و توصیفات، به خاطر سپردن آن‌ها را تسهیل و مخاطبان را به انتقال آن‌ها تشویق می‌کرد و سرعت انتشار آن‌ها نیز بیشتر می‌شد. از سویی شفاهی بودن این رسانه امکان مشاهدۀ بازخورد و عکس‌العمل را برای گوینده فراهم می‌کرد. مخاطبان نیز می‌توانستند تغییرات دلخواه خود را در عبارات یا مضامین ایجاد کنند که به این ترتیب به یک رسانۀ تعاملی تبدیل می‌شد. در کنشگری سیاسی عامه، ترانه و تصنیف به‌علت شفاهی بودن از سانسور می‌گریخت و ناقض اطلاعاتی را که نخبگان حاکم از رسانه‌های خود پراکنده می‌کردند منتشر و پیوندهای افقی را بین توده‌ها تقویت می‌کرد. از سوی دیگر، امکان تغییر و دستکاری در مضامین و عبارات تصنیف، وجهی دموکراتیک به این رسانه می‌بخشید. رسانۀ تصنیف کارکرد اعطای جایگاه اجتماعی و تحکیم هنجارهای اجتماعی را همچون هر رسانۀ دیگری دارا بود که توده‌های مردم در تقابل با گروه‌های حاکم از آن بهره می‌بردند. روش پژوهش توصیفی ـ تبیینی با استفاده از داده‌های درجۀ اول از عصر قاجاریه است که به صورت کتابخانه‌ای گردآوری شده‌اند. پیش از این پژوهش مستقلی دربارۀ کارکردهای رسانه‌ای تصنیف در حیات سیاسی عامه در دورۀ قاجاریه، عصر پیشامشروطه انجام نشده است. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
قاجاریه، پیشامشروطه، ترانه، تصنیف، عامه. |
|
| عنوان انگلیسی |
The Media Function of Political and Social Folk Ballads in the Qajar Era, Pre-Constitutional Period |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Research in different fields of political culture of subordinates in the history of Iran is very important. The ruling groups, in their narrative of the current situation, always claimed the prosperity of the country and the satisfaction of the subjects. The public should have challenged this narrative and shared their narrative with their equals. But this action required a media, a media that is immune from the supervision of the lord of power. What the masses of the people had at their disposal were various forms of popular culture. How the masses use these formats and choose some of them as a tool for informing is a point worthy of attention that should be investigated. Accordingly, this study aims to investigate the pre-constitutional period in the Qajar era, analyzing how folk ballads found media capability, and how the ballad media found political function in the face of the common people with the ruling elites. Our assumption is that the melodiousness of the folk songs and ballads, their short meters, the humor and the simplicity of the interpretations and descriptions, facilitated their memorization and encouraged the audience to transmit them, and the speed of their publication was also increased. On the other hand, the oral nature of this media allowed the speaker to see feedback and reactions. Audiences could also make their own changes in expressions or themes, which would, thus, become an interactive medium. In subordinate's political activism, folk songs and ballads escaped censorship due to their oral nature, and spread the information that subordinates disseminated through their media and strengthened horizontal links between the masses. This gave media the possibility of changing and manipulating the themes and expressions of the democratic facet ballad. The medium of folk songs and ballads had the function of granting social status and consolidating social norms like any other media that subordinates used against dominant groups.
|
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Qajar, Folk song, ballad, subordinates, pre- constitutional era. |
|
| نویسندگان مقاله |
مهدی میرکیایی | Mehdi Mirkiaei
Associate Professor, Department of History, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.
دانشگاه علامه طباطبائی
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://cfl.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-46415-4&slc_lang=fa&sid=11 |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی اصیل |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|
