1- کارشناسی ارشد صنایع دستی، دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان، ایران
2- استادیار گروه صنایع دستی، دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان، ایران ، gh.hashemi@aui.ac.ir
3- دانشیار گروه ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، ایران
چکیده: (61 مشاهده)
قصههای عامه بازتاب فرهنگ هر ملت است که از طریق آن میتوان به اطلاعاتی ارزشمند دست یافت. این قصهها، کودکان را با ارزشهای اخلاقی آشنا میکند و باعث ارتقای مهارتهای اجتماعی کودکان میشود. بسیاری از قصههای عامه، علاوه بر ایجاد سرگرمی، جنبههای آموزشی و تربیتی دارد و کودکان را با آداب و رسوم و فرهنگهای مختلف آشنا میکند. عروسک، یکی از ابزارهای مناسب برای انتقال پیام است و قصهگویی با این ابزار میتواند تأثیر زیادی در ذهن کودک داشته باشد. امروزه با ورود عروسکهای پلاستیکی با الگوها و مضامین نامناسب غربی، شاهد آسیبهای جدی به سلامت روانی و جسمی کودکان و تخریب محیط زیست هستیم. با ساخت عروسک بر مبنای قصههای عامۀ ایرانی، با رویکرد صنایع دستی پایدار میتوان کودکان را با ادبیات و فرهنگ این مرز و بوم در قالب ساخت عروسکهای دوستدار محیط زیست آشنا کرد که موجب جذابیت بیشتر قصهها میشود. با توجه به ضرورت پرداختن به طراحی عروسکهایی همسو با فرهنگ ایرانی و سازگار با محیط زیست، محققان در پی پاسخ به این پرسش هستند که چگونه میتوان بر مبنای قصههای عامۀ ایرانی عروسکهایی با رویکرد صنایع دستی پایدار، طراحی کرد؟ بدین منظور با درنظر گرفتن ویژگیهای عروسک، براساس شخصیتهای قصۀ عامۀ حسن کچل، با مواد اولیه و تکنیکهای پایدار، طراحی و ساخت عروسکها انجام شد. روش جمعآوری اطلاعات در این پژوهش به صورت ترکیبی بوده؛ این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تجربی است. عروسکها بر مبنای شخصیتهای قصههای عامه، با تکنیکهای کچهدوزی و نمدمالی، طراحی و ساخته شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که برخی شخصیتهای قصههای عامه نظیر حسن کچل قابلیت بهروزرسانی برای انتقال مفاهیم امروزی را دارد؛ همچنین تکنیکهای کچهدوزی و نمدمالی بهدلیل استفاده از الیاف طبیعی از صنایع دستی پایدار بهشمار میرود و بهدلیل قابلیتهای فراوان پشم، برای ساخت حجمهای مختلف ازجمله عروسک، مناسب است.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
ادبیات عامه دریافت: 1403/9/16 | پذیرش: 1404/1/26 | انتشار: 1404/5/7