1- دکترای مردمشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2- دانشجوی دکتری جامعه شناسی توسعه اجتماعی – روستایی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. ، eskandari.m1991@gmail.com
3- کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، ایران
چکیده: (95 مشاهده)
مقاله حاضر، در پی بررسی و تحلیل افسانهایی محلی در ایل پاپی در استان لرستان، به نام افسانه شولگد و رابطه و تاثیر آن بر زیست سیاسی این ایل است. گَد در بین پاپیها، به معنای بز بیشاخ بوده و شولگد روایت بزی افسانهای است از مریدان گیمد (شاهزاده احمد)، امامزاده مقدس ایل پاپی که به وسیله دشمنان او کشته میشود. مردم ایل پاپی، طایفه هیودی (از ایل بختیاری) و برخی طوایف دیگر با ارجاع به این افسانه از زبح بزِ گد پرهیز میکنند و خوردن آن را امری حرام میدانند. آنها همچنین بر اساس این افسانه بر این باورند که نیش عقرب هرگز بر آنها کارگشا نبوده و اگر کسی بر اثر نیش عقرب کشته شود، قطعاً دارای تباری غیر از تبار اصیل این طوایف است. مقاله حاضر ضمن تحلیل این روایت اسطورهای با کاربست روش قومنگاری، به عبارتی ترکیبی دادههای حاصل از مصاحبههای عمیق، مشاهده مشارکتی و تحلیل منابع تاریخی، در پی پاسخگویی به این سوال هستند که چرا و چگونه این طوایف و ایلات دست به برساخت چنین روایتی میزنند و چنین روایاتی دارای چه کارکردهایی در زیست ایلیاتی این مردمان داشته است؟ نتایج این بررسی نشان میدهد که ایلات و طوایف مختلف از لرستان و بختیاری با تمسک از چنین افسانههایی، با تمایز گذارندن بین خود و دیگری و برساختن هویتی قدسی/عرفی، انسجام دورنی خود را بالا برده و مانع از فروپاشی ساختار ایلی میشوند.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
فرهنگ عامه دریافت: 1403/6/25 | پذیرش: 1404/4/17