1- دانشگاه تهران، دانشکدۀ هنرهای نمایشی و موسیقی، دانشکدگان هنرهای زیبا
2- دانشگاه تهران، دانشکدۀ هنرهای نمایشی و موسیقی، دانشکدگان هنرهای زیبا ، mbakhtiari@ut.ac.ir
چکیده: (350 مشاهده)
میر نوروزی یکی از نمایشوارههای کارناوالی کهن ایران است که امروزه یا از میان رفته است و یا به ندرت روی میدهد. متأسفانه در راستای حفظ اهمیت این نمایشوارۀ کهن به قدر کفایت و به اندازهای که شایستۀ آن است مکتوباتی نگاشته نشده است. تا به امروز نوشتههای گوناگونی دربارۀ مفهوم کارناوال باختین در ادبیات و هنر منتشر شده، اما تاکنون به غیر از یک مورد محدود، که آن نیز صرفاً به مقایسۀ تطبیقی نمایشهای خندهآور ایرانی با نظریات کارناوالی باختین پرداخته، بررسی دیگری در این زمینه صورت نگرفته است. از سوی دیگر هیچ یک از پژوهشهای پیشین، به جنبههای اجرایی میر نوروزی و توان بالقوۀ این نمایشواره برای عرصۀ اجرا و تئاتر امروز ایران نپرداختهاند. به همین سبب، نگارندگان در این پژوهش بر آنند تا با رویکردی تحلیلی ـ تطبیقی براساس آرای میخائیل باختین، یکی از مهمترین نظریهپردازان قرن بیستم، ابتدا دربارۀ ویژگیها و مؤلفههای کارناوالیته در دو نمایشوارۀ ساتورنالیا و میرنوروزی بحث کنند و سپس مضامین و مؤلفههای کارناوالی این دو نمایشواره را با یکدیگر تطبیق دهند تا از این رهگذر درک ویژگیهای کارناوالی میر نوروزی میسر شود و درپی آن، ارزش و اهمیت این نمایشوارۀ کهن ایرانی در نمایشهای ایرانی، کارایی و پتانسیل و توان بالقوۀ آن در هنر اجرا و امروز تئاتر ایران، مورد تأکید و بازنگری قرار گیرد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
هنرهای عامه دریافت: 1402/7/22 | پذیرش: 1403/2/20 | انتشار: 1403/7/1