1- دانشجوی دکتری مردمشناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.
2- استاد گروه مردم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران. ، Asq.asqari_khanqah@iauctb.ac.ir
3- استادیار گروه مردم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی
4- استادیار گروه مردمشناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.
چکیده: (4696 مشاهده)
یکی از مهمترین بخشهای هر فرهنگ، ادبیات عامه است که شامل ابعاد مختلفی است. در مطالعۀ پیشرو با تمرکز بر فرهنگ و ادبیات عامۀ قوم بلوچ، قصد داریم دریابیم زنان بلوچ در حماسههای این قوم عمدتاً در چه ابعادی به تصویر در آمدهاند و در اجتماع و خانواده دارای چه موقعیتی هستند. به این ترتیب، هدف اصلی پژوهش، شناسایی و تفسیر سازوکاری است که در فرهنگ و ادبیات عامۀ قوم بلوچ و بهطور اخص حماسههای این قوم درنهایت، موجد موقعیت و جایگاهی خاص در ارتباط با زنان بلوچ میشود. به همین دلیل، برای دستیابی به این منظور، از روش کیفی مردمنگاری و نیز روش اسنادی بهره بردهایم. برای تفسیر بهتر دادههای بهدست آمده نیز برخی نظریات فمنیستی همچون فمینیسم رادیکال، فمینیسم سوسیال و نیز فمینیسم لیبرال را استفادۀ انتقادی میکنیم تا از این طریق دریابیم آیا مسائلی که از بطن دادهها استخراج میشود، در چارچوبهای یادشده قابل بررسی یا به نحوی دیگر قابل تفسیر است. یافتههای حاصل از کاربست روشهای مذکور نشان میدهد که تصویری که از زنان ارائه شده است، بر برخی ابعاد و تصاویر خاص دلالت دارد، ازجمله: برهمزنندۀ صلح و روابط پایدار سران قدرت؛ قدرتمند، ثروتمند و دارای جاه و مقام؛ زیرک، باهوش و باتدبیر؛ دلیر، شجاع و ستیزهجو؛ تیماردار و تسکیندهندۀ آلام و برهمزنندۀ روابط خانوادگی با انجام قضاوتهای نادرست. درمجموع، با تمامی مضامین بهدست آمده به این نتیجه دست یافتیم که زنانی که در حماسههای بلوچی از آنها سخن گفته شده است، دارای ارزشها، موقعیتها و امتیازات بهنسبت یکسان با مردان هستند.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
ادبیات عامه سیستان و بلوچستان دریافت: 1398/3/27 | پذیرش: 1398/9/3 | انتشار: 1398/10/10