1- استاد دانشگاه تهران، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی
2- دبیر آموزش و پرورش
چکیده: (8804 مشاهده)
طنز یکی از مهمترین شیوههای بیان مفاهیم در گونههای ادب عامیانه است. همان گونه که طنز در ارزشگذاری هنر رسمی در پوشش خنده هدفهای جدی را دنبال میکند و قلمرو آن در مسائل اجتماعی بسیار گسترده است، در فرهنگ عامه نیز جدی و قابل تأمل است. ادبیات عامیانۀ جنوب نیز بخشی از گنجینۀ ارزشمند فرهنگ عامه است که بازتاب شیوۀ زندگی، اندیشه، باورها وآداب و رسوم مردم جنوب است. این پژوهش میکوشد که زمینههای جامعهشناختی طنز و شگردهای ایجاد آن را در اشعار عامیانۀ جنوب بررسی کند. به منظور بررسی طنز در اشعار عامیانۀ جنوب، ابتدا شواهد شعری مورد نظر از منابع مکتوب استخراج شد. پس از دستهبندی به عناصر معنوی و مادی و نظام اجتماعی، نمونههایی برای جلوگیری از بسط کلام انتخاب شد. زمینههای اجتماعی طنز مطرحشده در اشعار عامیانۀ جنوب عبارت است از: شکایت و اعتراض، ستمستیزی، نظام اجتماعی، شرایط زندگی و ازدواج. طنز در اشعار عامیانۀ جنوب با شگردهای اغراق، مناظره، مقایسه، تهکم تشبیه به حیوان، تحقیر، طنز رفتاری و مهملگویی ایجاد میشود. طنز در اشعار عامیانۀ جنوب بهصورت طنز موقعیت، طنز آیینی و طنز گفتاری جلوه میکند.
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
ادبیات عامه دریافت: 1396/4/6 | پذیرش: 1397/2/30 | انتشار: 1397/2/30