Culture and Folk Literature
فرهنگ و ادبیات عامه
CFL
Literature & Humanities
http://cfl.modares.ac.ir
1
admin
2345-4466
2423-7000
fa
jalali
1397
7
1
gregorian
2018
10
1
6
22
online
1
fulltext
fa
بررسی تحلیلی هفت خان در روایت نقالی «رستم و چَپَه کُل»
An Analysis of the Performative Narrative of Rustam and Chapa Kal
چکیده این روایت نقّالی، ماجرای رفتن رستم به دیار مغرب برای نجات نوهاش «برزو» از چنگ پادشاه مغرب است. بر اساس این روایت، رستم برای نجات برزو که در میانهی کارزار به دست غولک ربوده شده است، ناچار میشود از شش خان دشوار بگذرد: الف)- گذر از بیابان گرم و سوزان. ب)- عبور از بیشهی شیران و کشتن دو شیر. ج)- عبور از سرزمین غولکها. د)- رویارویی با زن جادوگر. ه)- کشتن اژدها. و)- گذر از دشت پر از برف. گفتنی است رستم خان اول را به تنهایی و خانهای بعدی را به رسم دیگر حماسهها با یک راهنما طی میکند. چپه کل موجود عجیب الخلقهای است که نقش راهنما را در این روایت بر عهده دارد. ماجرای گذشتن پهلوان از مراحلی دشوار برای رسیدن به مقصود، بنمایهای کهن است که ردّپای آن را در بیشتر حماسههای هند و اروپایی میتوان دید. داستانهای مربوط به رستم از دیرباز در میان مردم نواحی مختلف ایران رواج داشته و نقل میشده است. یکی از مناطقی که این داستان از دیرباز در آن رواج داشته است، منطقهی کهن کوهمره سرخی است. این داستان نیز مانند بسیاری دیگر از روایتها از ذهن و خاطر مردم این دیار فراموش شده است و تنها به وسیلهی مسنترین و معروفترین نقّال این منطقه- علی حسین عالی نژاد، آخرین بازماندهی نقّالان و راویان منطقه- روایت میشود. در این جستار کوشش شده است افزون بر ضبط روایتی که پیش از این در هیچ از یک از منابع ثبت نشده است، به بررسی تحلیلی روایت از دید محتوایی پرداخته شود.
Rustam and Chapa Kal is the performative narrative of Rustam going to the Western Lands in order to save Burzou, his grandson, from the King. Rustam, who is imprisoned by a qoulak in the battle, has to undertake six labors. He has to pass through a scorching desert; pass through the habitat of lions and kill two of them; pass through the land of qoulaks; meet the sorceress; kill the dragon; and to pass the snow-covered land. He undertakes the first labor by himself and goes through the rest with a mentor as is usual in the heroic tradition. Chapa Kal, an extraordinary creature serves as his mentor. Most Indo-European epics feature the theme of quest by going through difficult stages. Moreover, stories associated with Rustam have been retold in Iran for a very long time. Kuhmareh Surkhi is among the regions where this story has been narrated. Like many other stories, this story is also obliterated, and there is only one remaining old minstrel, Ali Hossein AliNezhad, who can perform it today. This paper aims first to record the undocumented narrative and then analyze its contents.
برزو,چپه کل,دیار مغرب,رستم,روایت نقّالی,
Burzou,Chapa Kal,Western Land,Rustam,performative narrative.,
28
52
http://cfl.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-11-14454-2&slc_lang=fa&sid=11
عظیم
جباره ناصرو
1003194753284600119449
1003194753284600119449
Yes
استادیار دانشگاه جهرم