RT - Journal Article T1 - Persian storyteller's scrolls (Tumars) and folkloric motif JF - mdrsjrns YR - 2016 JO - mdrsjrns VO - 4 IS - 9 UR - http://cfl.modares.ac.ir/article-11-4174-fa.html SP - 61 EP - 81 K1 - Tumārs K1 - Folk epic K1 - Motif-index K1 - Haft Lashkar K1 - Haft khan AB - بررسی و مطالعۀ طومارهای نقالی به‌عنوان بخشی مکتوب از سنت حماسی‌ـ ‌روایی‌ـ شفاهیِ ایران‌زمین با آن حجم انبوه و پیچیدۀ قصه‌ها گاه دشوار می‌نماید؛ اما تجزیۀ این متون به بن‌مایه‌های سازنده‌شان، زمینه را برای مطالعۀ روشمند آن‌ها، بررسی‌های درون‌متنی و نقد و ارزیابی مضمون‌ها هموار می‌سازد. ‌ با استفاده از فهرست جهانیِ طبقه‌بندی بن‌مایه‌های روایات عامه، چارچوبی فراهم می‌آید تا بن‌مایه‌های طومارها دسته‌بندی و فهرست شوند. این فهرست سبب دسترسی آسان‌تر به هر بن‌مایه در روایات مختلف، ریشه‌یابی، بررسی سیر تطور، تکامل، تأثیرپذیری و بقای هر بن‌مایه در دوره‌های مختلف و نیز مطالعات تطبیقی روایت‌ها می‌شود و بستر مطالعۀ تحلیلی طومارها را با توجه به بن‌مایه‌های موجود در آن‌ها فراهم می‌آورد. هدف این مقاله نشان‌دادن انطباق فهرست جهانیِ بن‌مایه‌ها با روایات عامۀ فارسی، به‌ویژه روایات حماسیِ عامه و شیوه‌ای از تحلیل متون طوماری است. این پژوهش با فهرست‌کردن بن‌مایه‌های داستان هفت‌خان رستم از طومار هفت‌لشکر می‌کوشد تا انطباق الگوی فهرست بن‌مایه‌ها را بر روایات ایرانی نشان دهد و با تحلیل برخی بن‌مایه‌های موجود، ویژگی‌هایی هرچند اندک از طومارهای نقالی را به‌عنوان پاره‌ای از روایات عامۀ فارسی آشکار سازد و نیز با یافتن بن‌مایه‌هایی نو، غنای فرهنگ، ادب و سنت شفاهی ایران را روشن نماید. این شیوۀ فهرست‌کردن می‌تواند به منزلۀ الگویی برای تمام روایات شفاهی باشد تا از این طریق به حجم عظیم قصه‌ها سامانی داده شود و دسترسی آسان‌تر به محتوای آن‌ها فراهم آید. LA eng UL http://cfl.modares.ac.ir/article-11-4174-fa.html M3 ER -