پژوهش دربارۀ زبان‌‏ها و گویش‏‌های محلی ایران و جمع‌‏آوری نمودهای مختلف فرهنگی ازجمله مثل‏‌ها، موجب شناخت بهتر فرهنگ و تاریخ اقوام، حفظ گویش و فرهنگ آن‌‏ها و درنهایت شناخت بهتر زبان‏‌ها و فرهنگ ایرانی می‌‏شود. ضرب‏‌المثل‌‏ها، بخشی عمده از فرهنگ عامۀ مردم بلوچ هستند که بررسی دقیق آن‌‏ها در مطالعۀ الگوهای فرهنگی، ارزش‌‏های اجتماعی و تحقیقات جامعه‌‏شناختی راهگشا خواهد بود. بیشتر این مثل‌ها دارای مفاهیم عالی اخلاقی و فرهنگی هستند که در آموزش اندیشه‏‌ها و مفاهیم متعالی، انتقال تجربیات قومی و نسلی و پیشرفت افراد در جامعه نقشی اساسی دارند، امّا مثل‌هایی نیز وجود دارند که کارکردهایی منفی دارند و به نظر می‌رسد که در گذر تاریخ، مایۀ آسیب و ناکامی‌های اجتماعی و فرهنگی بوده‌اند. این پژوهش به روش مطالعۀ کتابخانه‌‏ای و به شیوۀ تحلیلی به بررسی این دسته از مثل‌‏ها پرداخته است تا تأثیری در افزایش آگاهی فرهنگی و ارتقای نگاه‌‏های منطقی و معقول در جامعه و فرهنگ بلوچ داشته باشد. هرچند شمار این قبیل مثل‌‏ها کم است، اما به‌سبب رواج گسترده، باعث ایجاد آسیب فرهنگی در جامعه شده‏‌اند. آسیب‏‌های فرهنگی در سه حوزۀ فرد، خانواده و اجتماع به همراه باورهای خرافی حوزۀ فرهنگ بررسی شده‏‌اند. هرچند یافته‏‌های پژوهش حاضر، بیشترین فراوانی را در آسیب‌‏هایی که مربوط به خانواده‏‌هاست نشان می‏‌دهد، اما پژوهش مستقل و مستندی با جامعۀ آماری مشخص در این خصوص صورت نگرفته است.

واژه‌های کلیدی: فرهنگ عامه، ضرب‌المثل‌های بلوچ، آسیب‌شناسی، ارتقای فرهنگی.

متن کامل [PDF 509 kb]   (296 دریافت)