حنا گیاهی است با جاذبه­های دوگانۀ طبیعی شامل رنگ زیبا و خواص کم‌نظیر که در بین بیشتر اقوام و ملل محبوبیت و کاربرد دارد. این گیاه افزون‌بر داشتن خواص دارویی- زینتی، یکی از مواد پرکاربرد در جشن­ها و آیین‌های خانوادگی و قومی است. یکی از موارد استعمال حنا در جشن حنابندان است که ریشه در تاریخ کهن ایران دارد. از سده­های پیشین تاکنون این جشن به‌سبب وجود خرده‌فرهنگ‌ها و موقعیت‌های جغرافیایی، در قسمت‌های مختلف ایران با آیین­های ویژه­ای برگزار می‌شود. بسیاری از این آیین­ها ریشه­های مشترک و شیوه­های اجرایی یکسانی دارند و برخی دیگر با وجود ریشه­های مشترک، با شیوه­های متفاوتی برگزار می­شوند. در این تحقیق با روش اسنادی و با مطالعۀ کتاب­ها و مقالاتی که دربارۀ آیین نمادین حنا و دیگر کاربردهای آن در فرهنگ مردم ایران نوشته شده، به مقایسۀ آیین‌های حنابندان در 10 منطقۀ ایران پرداخته شده و در‌نهایت، به کمک نظریه‌های کارکرد‌گرایی و اشاعۀ فرهنگی نتایج نهایی به دست آمده است.

واژه‌های کلیدی: حنابندان، کاربردهای حنا، ازدواج، سفرنامه‌ها، اشاعه‌گرایی، کارکردگرایی

متن کامل [PDF 948 kb]   (16325 دریافت)