دوره 6، شماره 23 - ( 1397 )                   جلد 6 شماره 23 صفحات 60-27 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


استادیار زبانشناسی و آموزش زبان فارسی دانشگاه تربیت مدرس ، z_h_abbasi@yahoo.com
چکیده:   (8451 مشاهده)
این مقاله بر فواید تجربی و نظری حاصل از تلاقی زبان­شناسی شناختی و پارمیولوژی تأکید می‏کند و هدف از نگارش آن بررسی چگونگی به­کارگیری مفاهیم و نظریه‏های زبان‏شناسی شناختی در تفسیر چگونگی درک و کاربرد ضرب‏المثل‏ها در زبان‏های مختلف (فارسی، انگلیسی، فرانسوی، کرواتی، و عربی) است؛‏ در حالی­ که پژوهش‏های پیش ‏از ‏این، صرفاً به بررسی استعارات مفهومی، مجازها و طرح‏واره­‏‏ها در ضرب‏المثل‏ها پرداخته‏اند. پرسش مهم در مواجهۀ پارمیولوژی با زبان‏شناسی شناختی این است که آیا باید به­دنبال اصول شناختی جهانی برای تفسیر ضرب‏المثل بود و به مفاهیم ضرب‏المثل‏ها‏ در تمامی ‏زبان‏ها‏ به‏صورت مفهومی ‏جهانی توجه کرد، یا آن­ها را صرفاً در بافت فرهنگی ـ زبانی خاص خود تحلیل کرد و نگرش‏ها‏ی زبان - گذر و فرهنگ - گذر را به کناری نهاد. این مقاله تأکید می­کند که تلاش برای یافتن ویژگی جهانی یا مفهوم مشترک ـ که مشخصه زبان­شناسی شناختی است ـ ضرورتاً به معنای کاستن از دغدغه‏های ادبیات عامۀ مربوط ‏به‏ پارمیولوژی نیست. در این مقاله زبان­شناسی شناختی به‏عنوان چارچوبی برای اتخاذ رویکردی منسجم برای تحقیق در خصوص هر دو حوزه، یعنی جنبه‏های جهانی و نیز جنبه‏های خاص فرهنگی ضرب‏المثل‏ها معرفی می­شود که در عین پرداختن به مشترکات جهانی ضرب‏المثل‏ها، تنوع را در زبان‏های مختلف تحلیل می­کند و نشان می‏دهد که چگونه سناریوی ضرب‏المثل با موقعیت کنونی سخن ارتباط می­یابد و مفهوم ضرب‏المثل درک می­شود. بررسی داده‏ها نشان داد که با وجود تفاوت‏های موجود در ضرب‏المثل‏های زبان‏های مختلف ـ که وجود تنوع در زبان‏ها را نشان می‏دهد ـ می‏توان از زبان‏شناسی شناختی و نظریه‏های آن که مبتنی بر تجربیات حسی در زندگی انسانی است، برای تفسیر نحوۀ درک و کاربرد ضرب‏المثل‏ها در زبان‏های مختلف بهره برد و زبان‏شناسی شناختی که در پی تحلیل جهانی‏های زبانی است، به‏خوبی می‏تواند با ابزارهای مختلف خود؛ از­جمله نظریۀ ادغام مفهومی، استعاره، مجاز و طرح‏واره‏های تصویری، ضرب‏المثل‏ها را که جزو فرهنگی‏ترین ساخت‏های زبانی است، تحلیل و نیز تنوع را در زبان‏ها توجیه کند.
 
متن کامل [PDF 1176 kb]   (1775 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: نقد و نظریه‌های فرهنگ و ادب عامه
دریافت: 1397/4/1 | پذیرش: 1397/8/5 | انتشار: 1397/9/24

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.