دوره 9، شماره 42 - ( 1400 )                   جلد 9 شماره 42 صفحات 146-109 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 10.13921/CFL.9.42.109
‎ 20.1001.1.23454466.1400.9.42.4.8

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ghiasian M R. Ceramic Beehive Covers: An Unknown Treasure from the Folk Arts of Tabriz. CFL 2022; 9 (42) :109-146
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-58495-fa.html
غیاثیان محمدرضا. درپوش‌های سرامیکی کندوی عسل: گنجینه‌ای ناشناخته از هنرهای عامه تبریز. فرهنگ و ادبیات عامه. 1400; 9 (42) :109-146

URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-58495-fa.html

درپوش‌های سرامیکی کندوی عسل: گنجینه‌ای ناشناخته از هنرهای عامه تبریز
محمدرضا غیاثیان
دانشگاه کاشان ، ghiasian@kashanu.ac.ir
چکیده:   (1674 مشاهده)
یکی از گونه‏های ناشناخته از هنرهای تصویری قاجار و پهلوی، نقاشی‏های روی درپوش‏های سفالین کندوی عسل است. این درپوش‏ها به قطر تقریبی 23 سانتی‏متر بر روی کندوهای حصیری به طول حدود 85 سانتی‏متر نصب می‏شدند و یک سوراخ جهت عبور زنبورها در کنارۀ آن‏ها قرار داشت. در این مقاله برای اولین بار ده‏ها نمونه از این درپوش‏ها که از اواخر عصر صفوی تا دورۀ پهلوی اول ساخته شده‏اند، معرفی می‏شود. مهم‏ترین مسئلۀ این تحقیق شناسایی محل تولید این درپوش‏ها، دسته‏بندی مضامین نقوش و کتیبه‏ها و تحلیل محتوای آن‏هاست. نتایج نشان می‏دهد که این آثار را می‏توان به سه گروه کلی کتیبه‏دار، نقاشی‏های مذهبی و نقاشی‏های غیرمذهبی دسته‏بندی کرد. در میان آثار کتیبه‏دار، اذکار و دعاهایی نوشته شده که باید آن‏ها را وسیله‏ای جهت برآورده شدن حاجات و نیز تعویذی برای دفع بلاها از محصولات تلقی کرد. همچنین برخی از دعاها و آیات قرآنی در ارتباط با افزایش برکت محصول و نیز دفع چشم‏زخم هستند. علاوه‌بر کتیبه‏هایی با محتوای «ناد علی» و «اسم اعظم» که بر شیعی بودن آثار دلالت می‏کنند، تمام نقاشی‏های مذهبی شناسایی‌شده نیز مرتبط با باورهای مذهب تشیع است. نقاشی‏های مذهبی شامل تصاویری از دلدل، پنجه و زیارتگاه‏های امامان شیعه ازجمله آستانه‏های کاظمین و نجف است. در میان نقاشی‏های غیرمذهبی، بیشترین فراوانی به تصاویر حیوانات اختصاص دارد که آن‏ها را در نقش‌مایه‏های درخت زندگی یا صحنه‏های شکار نشان می‏دهد.
واژه‌های کلیدی: کندوی عسل، نقاشی روی سفال، هنرهای عامۀ قاجار و پهلوی، هنر شیعی.
متن کامل [PDF 2111 kb]   (1317 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: هنرهای عامه
دریافت: 1400/6/20 | پذیرش: 1400/9/22 | انتشار: 1400/10/17
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.