دوره 8، شماره 34 - ( 1399 )                   جلد 8 شماره 34 صفحات 252-217 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23454466.1399.8.34.10.1

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Pishghadam R, Derakhshan A, Ebrahimi S, Ataei J. A Study on the Cultuling of “Positive Thinking” in Persian Proverbs1. CFL 2020; 8 (34) :217-252
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-45089-fa.html
پیش قدم رضا، درخشان علی، ابراهیمی شیما، جنتی عطایی اعظم. واکاوی زباهنگ مثبت نگری در ضرب المثل های زبان فارسی. فرهنگ و ادبیات عامه. 1399; 8 (34) :217-252

URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-45089-fa.html

واکاوی زباهنگ مثبت نگری در ضرب المثل های زبان فارسی
رضا پیش قدم1 ، علی درخشان 2، شیما ابراهیمی3 ، اعظم جنتی عطایی4
1- استاد آموزش زبان انگلیسی و روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد
2- دانشیار آموزش زبان انگلیسی، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه گلستان ، ایران ، a.derakhshan@gu.ac.ir
3- استادیار آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
4- کارشناس ارشد زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده:   (3012 مشاهده)
ضرب‌المثل‌ها عبارات زبانی کوتاه به نظم یا نثر هستند که با ساختاری روان نشان‌دهندۀ بخشی از فرهنگ و تفکرات مردم جامعه‌ای­اند که آنان را به‌کار می‌برند. از این ‌رو، معمولاً نسل به نسل منتقل می‌شوند و با مداقه و موشکافی می‌توان به ریشه‌های تاریخی و فرهنگی مستتر در آنان دست یافت. با این توضیح ضرب­المثل­ها را می‌توان زباهنگ (زبان + فرهنگ) درنظر گرفت که نشان‌دهندۀ نوع نگرش، فرهنگ و تفکرات ارزشی مردم هر جامعه هستند. یکی از مواردی که در ضرب‌المثل‌های زبان فارسی مشهود است، تفکر مثبت‌نگری است که می‌توان آن را نوعی زباهنگ درنظر گرفت. در پژوهش حاضر نگارندگان با استفاده از بخش‌های هشت‌گانۀ الگوی SPEAKING هایمز (1967) به واکاوی زباهنگ «مثبت­نگری» در ضرب‌المثل­های زبان فارسی پرداخته‌اند. بدین‌منظور تعداد 99621 ضرب­المثل زبان فارسی که نشان‌دهندۀ فرهنگ و تفکرات اقوام ایرانی و جامعۀ فارسی‌زبان­اند، موشکافی شدند. از این تعداد، به‌منظور بررسی تفکر مثبت‌نگری، 777 ضرب­المثل که بار عاطفی مثبت داشتند، یادداشت و به­منزلۀ داده‌های پژوهش درنظر گرفته شدند. این مثل­ها به‌صورت کیفی و توصیفی در پرتو الگوی هایمز تحلیل شدند تا مشخص شود که زباهنگ مذکور در ضرب‌المثل‌های زبان فارسی به‌ چه صورتی نمود پیدا کرده است و اهداف پربسامد آن، چه مواردی را دربر می‌گیرد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد اهداف پربسامد استفاده از زباهنگ مثبت­نگری به موارد پند و نصیحت (30 درصد)، دعوت به شادی و نشاط (3 درصد)، اغراق و بزرگ‌نمایی (5 درصد)، تشویق به اتحاد و همکاری (4 درصد)، دعا در حق مخاطب (2 درصد)، پای­بندی به عقاید مذهبی (27 درصد)، ترغیب به صبر در کارها (8 درصد)، و شکرگزاری (2 درصد) اختصاص یافته است که در بافت‌های رسمی و غیررسمی با لحن‌های متفاوتی مانند لحن نصیحت‌آمیز (45 درصد)، تعریفی (8 درصد)، امیدوارانه (36 درصد)، طنزآمیز (8 درصد) و دعایی (4 درصد) به‎کار رفته‌اند. از آن‌ جایی ‌که بالاترین بسامد از نظر هدف در زباهنگ «مثبت‌نگری» متعلق به پند و نصیحت دادن به طرف مقابل است و لحن نصیحت‌آمیز نیز بیشترین مورد کاربرد لحن را به خود اختصاص داده است، به­نظر می‌رسد با توجه به فرهنگ قوی و غیرمستقیم‌گویی ایرانیان، آنان به‌صورت ضمنی نظرات خود را در قالب پند و نصیحت به دیگران منتقل می‌سازند.
واژه‌های کلیدی: زباهنگ، مثبت‌نگری، الگوی SPEAKING هایمز، ضرب‌المثل
متن کامل [PDF 967 kb]   (1481 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: ادبیات عامه
دریافت: 1399/5/21 | پذیرش: 1399/6/3 | انتشار: 1399/7/10
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.