دوره 7، شماره 28 - ( 1398 )                   جلد 7 شماره 28 صفحات 146-123 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23454466.1398.7.28.3.5

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
tabatabaei S A, Hosseini A. Arabic old contents in two stories of “One Thousand and One Nights”. CFL 2019; 7 (28) :123-146
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-28521-fa.html
طباطبایی سمیه السادات، حسینی علیرضا. بن‌مایه‌های کهن عربی در دو داستان از هزار‌و‌یک‌شب (منادمت شیطان با ابراهیم موصلی و حکایت اسحاق موصلی با شیطان) . فرهنگ و ادبیات عامه. 1398; 7 (28) :123-146

URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-28521-fa.html

بن‌مایه‌های کهن عربی در دو داستان از هزار‌و‌یک‌شب (منادمت شیطان با ابراهیم موصلی و حکایت اسحاق موصلی با شیطان)
سمیه السادات طباطبایی 1، علیرضا حسینی2
1- عضو هیئت علمی دانشگاه کوثر بجنورد ، sst1363@yahoo.com
2- عضو هیئت علمی دانشگاه کوثر بجنورد؛ دانشکدۀ علوم انسانی؛ گروه زبان و ادبیات عربی.
چکیده:   (5871 مشاهده)
هزار­و­یک­شب اثری است که تا اواخر سدۀ دوازدهم هجری، پیوسته در حال بالیدن بوده است و از این رو، لایه­های تاریخی گوناگون در داستان­های آن به­چشم می­خورد؛ از­جمله لایۀ تاریخی بغدادی که داستان خلفای عباسی و درباریانِ درپیوسته با آنان، نمایانگر آن است. داستان منادمت شیطان با ابراهیم موصلی و حکایت اسحاق موصلی با شیطان ـ که هر دو سرآمد خنیاگران زمانۀ خویش بودند ـ در همین لایه جای می­گیرد. این دو داستان گرچه در بغداد ساخته و پرداخته شده­اند؛ اما بن­مایه­های به­کار رفته در زیرساخت آن­ها نه در بغدادِ عهد عباسی، بلکه در عربستان پیش از اسلام ریشه دارد؛ زیرا این داستان­ها بر پایۀ دو بن­مایۀ کهن عربی پرداخته شده­اند. یکی پیوند دیرسال میان جن و موسیقی و دیگری شناختن جن به­عنوان باشنده­ای الهام­گر که در اعتقاد به «تابع/ رئی الکاهن» و «شیطان الشاعر» پدیدار می­شود. جستار پیش­رو از رهگذر کاوش در منابع کهن عربی نشان می­دهد که چگونه داستان­سرا متأثر از این بن­مایه­ها، ابلیس را بسان خنیاگری زبردست ترسیم می­کند که مقامی موسیقایی را به ابراهیم موصلی می­آموزد.
 
واژه‌های کلیدی: هزار و یک شب، منادمت شیطان با ابراهیم و اسحاق موصلی، جن، موسیقی، الهام
متن کامل [PDF 725 kb]   (1162 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: ادبیات عامه
دریافت: 1397/10/2 | پذیرش: 1398/6/27 | انتشار: 1398/8/10
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.